izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İncikli: Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında "incikli" sözü, əsasən Füzuli şeirlərində rast gələn, maraqlı bir ifadədir. "İncik" sözünün artırma şəkilçisi ilə əmələ gəlmiş bu forma, sadəcə "incik"in daha güclü, daha təsirli bir ifadəsi deyil; özünəməxsus bir kontekstdə istifadə olunur. Sözün kökünə baxdıqda, "incimək"dən törəyən "incik" kədər, qəm, qıcıq, narahatlıq ifadə edir.

Ancaq "incikli" bu hisslərin daha da artmış, həddini aşmış, təsirli dərəcəsini ifadə edir. Yəni, sadəcə incimək deyil, dərin, qalıcı, əsəbləri boğan bir inciməkdən, dərin bir kədərdən, dözülməz bir qıcıqdan bəhs edilir. Füzuli misalında olduğu kimi, "incikli hekayət etmə məndən!" ifadəsi, söhbətin əslində şikayət dolu, uzun-uzadı, əsəbləri daha da qıcıqlandıran bir şikayət olacağını təxmin etməyə imkan verir. Beləliklə, "incikli" sadəcə bir artırma deyil, həm də nəql edilən hadisənin keyfiyyətinə, şikayətin intensivliyinə işarədir.

Bu sözün istifadəsi, Füzuli poetikasının əsas xüsusiyyətlərindən biri olan canlılığı, ifadənin dəqiqliyini və obrazlılığını göstərir. Müasir Azərbaycan dilində "incikli" sözü nadir hallarda işlənsə də, ədəbiyyatşünaslıq üçün əhəmiyyətlidir, çünki dilin inkişafını və ifadə imkanlarının zənginliyini nümayiş etdirir. Onun mənasını tam dərk etmək üçün istifadə olunduğu kontekstin, poetik üslubun və əsərin ümumi məzmununun nəzərə alınması vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz