izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İnsani sifəti ərəb mənşəli olub, "insana aid olan", "insana xas olan", yəni bəşəri keyfiyyətləri özündə əks etdirən mənalarını ehtiva edir. Bu söz, insanın duyğu, düşüncə və davranışlarında özünü göstərən xüsusiyyətləri, qabiliyyətləri və xarakteristikaları ifadə edir. Sadəcə insanlara məxsus olan, heyvanlarda və ya digər canlılarda rast gəlinməyən xüsusiyyətləri bildirir.

İnsani xüsusiyyətlərə mərhəmət, ədalət, müdriklik, şüur, yaradıcılıq, sevgi, nifrət, qorxu, ümid kimi bir sıra müxtəlif duyğu və düşüncələr daxildir. Bu xüsusiyyətlərin gücü və təzahür formaları fərdi fərqlərə görə dəyişsə də, hamısı insanın özünəməxsusluğunu təsvir edir. Məsələn, yüksək insani ləyaqət anlayışı, insanın özünə və başqalarına hörmətlə yanaşmasını, ədalətli davranmasını, özünəməxsusluğunun qorunmasını və digər insanlara qarşı məsuliyyət hissini əks etdirir.

Ədəbiyyatda, xüsusilə də psixoloji cəhətdən zəngin əsərlərdə, "insani" sifəti qəhrəmanların daxili aləminin, onların duyğu və düşüncələrinin təsvirində mühüm rol oynayır. Misal üçün, "Cabbarlının qəhrəmanları nəcib insani hisslərə malikdirlər" cümləsində "insani hisslər" qəhrəmanların mərhəmət, mülayimlik, ədalət hisslərinə, yüksək mənəvi keyfiyyətlərinə işarə edir. Bu, onların sadəcə fiziki varlıq deyil, dərin duyğulara malik mürəkkəb şəxsiyyətlər olduğunu vurğulayır.

Beləliklə, "insani" sözü yalnız insanlara məxsus olan keyfiyyətləri ifadə etməklə yanaşı, həm də insanın mənəvi tərəfini, onun duyğu və düşüncələrinin zənginliyini, əxlaqi dəyərlərə bağlılığını ifadə edən çoxşaxəli bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz