izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İpsiz: Sözün birinci mənası, əşyanın fiziki vəziyyətini təsvir edir: başına ip salınmamış, başı iplə bağlanmamış, açıq buraxılmış olmaq. Bu, konkret bir əşyanın vəziyyətinə işarə edir, məsələn, açıq qalmış bir bağlama və ya düyməsi açıq qalmış bir çanta “ipsiz” adlandırıla bilər. Bu mənada, “ipsiz” sadəcə olaraq bağlanmamış, təmin edilməmiş və ya qorunmamış olma deməkdir.

Lakin sözün daha maraqlı və zəngin mənası onun məcazi işlənməsindədir. İkinci mənada, “ipsiz” sözü insanın xarakterini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu mənada “ipsiz” öz hərəkətlərində hədd-hüdud bilməyən, qaba, qanmaz, nəzarətsiz və məsuliyyətsiz insanı ifadə edir. Belə bir insan öz əməllərinin nəticələrini düşünmədən, qaydaları və normaları görməzdən gələrək hərəkət edir. Onun hərəkətlərində tənzimləyici bir “ip” yoxdur, yəni özünü heç bir qayda və ya məhdudiyyətə bağlamır. “İpsiz” insanın davranışı tez-tez qəfil, gözlənilməz və hətta təhlükəli ola bilər.

Beləliklə, “ipsiz” sözünün iki əsas mənası – konkret və məcazi – arasında əlaqə, əslində, nəzarət və məhdudiyyətin olmamasıdır. Birinci halda, bu fiziki bir vəziyyətdir, ikinci halda isə insan davranışının xarakterik xüsusiyyətidir. Bu iki mənanın bir-birini tamamlaması sözün ifadə qüvvəsini və tətbiq sahəsini genişləndirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz