İslam dini, Allahın (c.c.) peyğəmbəri Hz. Muhəmməd (s.ə.s.) vasitəsilə bəşəriyyətə çatdırdığı son ilahi dindir. "İslam" sözü ərəbcə "sülh", "təslim olma", "boyun əymə" mənalarını verir və Allahın iradəsinə tam təslim olmaq, Ona itaət etmək mənasını da özündə ehtiva edir. Bu, sadəcə bir din deyil, həm də həyat tərzi, əxlaq sistemi və sosial quruluşdur. İslam dini, insanları ədalətə, mərhəmətə, qarşılıqlı hörmətə və əməkdaşlığa çağırır.
İslamın əsas prinsipləri tək Allaha (Allah) inanmaq (təvhid), peyğəmbərlərə inanmaq, ilahi kitablara (Quran, Tövrat, İncil, Zəbur) inanmaq, qiyamət gününə inanmaq və qədərə inanmaqdır. İslamın beş əsas rüknü vardır: şəhadət (Allahın tək olduğunu və Hz. Muhəmmədin Onun peyğəmbəri olduğunu etiraf etmək), namaz (gün ərzində müəyyən vaxtlarda qılınan namazlar), zəkat (imkanlı müsəlmanların yoxsullara verdiyi yardım), oruc (Ramazan ayında günortadan gün batana qədər yemək-içməkdən çəkinmək) və həcc (həyatında bir dəfə Məkkəyə ziyarət etmək).
İslam dünyasında müxtəlif məzhəblər mövcuddur, bunların arasında Sünni və Şiə ən böyük iki qrupdur. Bu məzhəblər arasında bəzi fərqlər olsa da, əsas dini prinsiplər ümumiyyətlə oxşardır. İslam dünyası min illərdir ki, mədəniyyət, elm, incəsənət və arxitektura sahələrində böyük töhfələr vermişdir. İslamın yayılması ilə birlikdə, elmlərin, ədəbiyyatın və fəlsəfənin inkişafı sürətlənmiş, yeni texnologiyalar kəşf edilmişdir.
Azərbaycan əhalisinin əksəriyyəti müsəlmandır və İslam dini Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsidir. Azərbaycanlıların İslamı qəbul etməsindən əvvəlki tarixi və mədəniyyəti də özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir. Mətndə göstərildiyi kimi, Azərbaycan xalqı İslamdan əvvəl də azadlıq uğrunda mübarizə aparmışdır. Bu, İslamın qəbulundan sonra da davam edən bir proses olmuş və milli kimliyin qorunmasında mühüm rol oynamışdır.