İsti-soyuq sözü, Azərbaycan dilində ətraf mühitin temperatur dəyişikliklərini və bu dəyişikliklərin insan və ya canlılar üzərindəki təsirini ifadə edir. Sadəcə "isti" və "soyuq" hallarının bir araya gəlməsi deyil, daha çox bu iki zidd hal arasında yaşanan keçid və onların yaratdığı müxtəlif təsirləri əhatə edir. Məsələn, hava şəraitinin dəyişkənliyi, gün ərzində temperaturun qəfil artması və ya azalması, yaz və payız aylarında müşahidə olunan temperaturun dalğalanmaları "isti-soyuq" anlayışına tam uyğun gəlir.
Daha geniş mənada "isti-soyuq" ifadəsi insan orqanizminin temperatur dəyişikliklərinə reaksiyasını da əhatə edir. Həddindən artıq isti və ya soyuq havada yaşanan narahatlıq, xəstəliklər, bədənin müdafiə mexanizmlərinin işə düşməsi bu anlayışın tərkib hissəsidir. Bu mənada, "özünü isti-soyuqdan qorumaq" ifadəsi insanın soyuqdan qorunmaq üçün isti geyimlər geyinməsini, istidən qorunmaq üçün kölgədə qalmasını və ya sərinləyici içkilər içməsini bildirir.
Misal olaraq verilən "[Səlim bəy:] İsti-soyuqçün deyil başındakı bu papaq" cümləsində isə "isti-soyuq" ifadəsi xüsusi olaraq hava şəraitinin soyuqluğunu və papağın bu soyuqdan qorunma vasitəsi kimi istifadə edilməsini ifadə edir. Bu, "isti-soyuq" anlayışının kontekstə görə mənasının dəyişə biləcəyini göstərir.
Ümumilikdə, "isti-soyuq" ifadəsi sadə bir termin olmaqdan çox, ətraf mühitin dəyişkənliyini, bu dəyişkənliyin insan və canlılar üzərindəki təsirlərini və onların buna reaksiyasını əhatə edən daha geniş bir konsepsiyanı ifadə edir. Bu, anlayışın məcazi mənalarda da istifadə edilə biləcəyini göstərir (məsələn, "münasibətlərdəki isti-soyuq" kimi).