izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İstil sözü Azərbaycan dilinin köhnəlmiş lüğət fonduna aiddir və əsasən 400 qram ağırlığında olan bir çəki daşı kimi təsvir edilir. Bu məna, tarixi mənbələr və ədəbiyyat nümunələrində rast gəlinən istifadəsinə əsaslanır.

Ancaq "istil"in sadəcə bir çəki vahidi kimi qəbul edilməsi onun mənasını tam əhatə etmir. Çünki "istil" sözü, həmçinin təsəvvür edilən miqdarın, bəlkə də bir qədər də çox, həcm və ya kütləyə istinad etdiyini göstərən bir ifadə kimi də istifadə olunmuşdur. Yəni, 400 qram dəqiq bir ölçü olmayaraq, təxmini bir miqdarı ifadə edə bilərdi. Bu, o dövrün ölçü sisteminin dəqiq olmaması ilə bağlı ola bilər.

Nümunə olaraq, şeirdəki "bir istil darı" ifadəsi, 400 qram darı mənasını vermir. Əksinə, "az miqdarda darı" mənasını ifadə etmək üçün istifadə olunmuşdur. Bu isə "istil"in nisbi bir miqdarı ifadə etmək üçün istifadə olunduğunu göstərir. Beləliklə, "istil"in mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilərdi.

Qeyd etmək lazımdır ki, "istil" sözünün istifadəsi zamanla azalmış və müasir Azərbaycan dilində demək olar ki, işlədilmir. Lakin, tarixi və ədəbi mətnlərin tədqiqi zamanı bu sözün mənasını və tarixi kontekstini anlamaq ədəbiyyatımızın daha yaxşı başa düşülməsi üçün əhəmiyyətlidir. "İstil"in köhnə ölçü vahidi olmasının yanında, həmçinin ədəbi dilin bir elementi kimi də əhəmiyyəti var.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz