İşgəncə, farsca mənşəli bir sözdür və ən sadə mənası vəhşi və amansız üsullarla verilən cismani əzabdır. Lakin bu tərif, işgəncənin dəhşətli reallığını tam əhatə etmir. İşgəncə sadəcə fiziki ağrıdan çox daha dərin bir təcrübədir; psixoloji, emosional və sosial cəhətləri də daxil olmaqla insanın bütövlüyünü məhv etməyə yönəlmiş sistematik bir şiddət formasıdır.
Tarix boyu işgəncə, hakimiyyətdə olanların gücünü nümayiş etdirmək, etiraf almaq, cəza vermək və ya sadəcə qorxu yaratmaq üçün istifadə olunmuşdur. İnsanlığa qarşı törədilən bu ağır cinayət, qurbanların bədənini və ruhunu dağıdıb, nəsillər boyu izlərini qoymuşdur. İşgəncənin üsulları müxtəlif mədəniyyətlərdə və zamanlarda dəyişsə də, məqsəd həmişə eynidir: insanı təslim etməyə məcbur etmək, onun iradəsini qırmaq.
İşgəncənin təsiri yalnız fiziki əzabla məhdudlaşmır. Qurbanlar uzun müddət davam edən psixoloji travma, depressiya, narahatlıq və post-travma stres pozuntusu ilə üzləşirlər. Sosyal həyatlarında da ciddi problemlər yaşayır, cəmiyyətdən təcrid olunub, ətraf mühitlə uyğunlaşmaqda çətinlik çəkirlər. Hətta işgəncədən sağ çıxanlar belə, bədənlərindəki və ruhlarındakı izlərlə ömürlük mübarizə aparırlar.
Müasir dünyada işgəncə beynəlxalq hüquq tərəfindən qadağan olunsa da, təəssüf ki, hələ də bir çox yerlərdə gizli şəkildə tətbiq edilir. İşgəncənin qarşısının alınması üçün beynəlxalq əməkdaşlıq, insan hüquqlarının müdafiəsi və demokratik dəyərlərin qorunması vacibdir. Bu dəhşətli hadisəni anlamaq, onun qurbanlarının əzablarını dərk etmək və onun qarşısını almaq üçün çalışmaq hər birimizin insanlıq borcudur.