Kalafalıq sözü Azərbaycan dilində əsasən "xarabalıq, dağıntı, viranə" mənasında işlənir. Lakin sadəcə "xarabalıq" deməkdən daha çox məna ehtiva edir. "Kalafalıq" daha çox köhnəlmiş, uzun illərdir tərk edilmiş, təbii proseslərə məruz qalmış və özünün ilkin formasını itirmiş bir mənzərəni, bir yerin və ya binanın dağılmış, yararsız hala düşmüş vəziyyətini ifadə edir. Yəni, sadəcə dağıntı deyil, zamanın izlərini də özündə əks etdirən bir dağıntıdır.
Sözün tərkibindəki "kalafa" sözü də özünəməxsus bir rəng qatır. "Kalafa" əsasən köhnə, aşınmış, qırılmış və ya çatlamış şeylər üçün işlənir. Beləliklə, "kalafalıq" sözü "kalafa"nın çoxluğunu, köhnə və dağılmış şeylərin bir araya gələrək yaratdığı ümumi mənzərəni təsvir edir. Bu baxımdan, "kalafalıq" sözü sadəcə bir yerin xarabalıq vəziyyətdə olduğunu deyil, həm də bu xarabalığın uzun müddət davam edən bir prosesin nəticəsi olduğunu vurğulayır.
Misal olaraq verilən cümlədəki "[Qatır Məmməd] evlərinin kalafalığında bir daşın üstündə oturub, … dərin sükuta getdi" ifadəsində "kalafalıq" sözü Qatır Məmmədin evlərinin yalnız xarabalıqda olmadığını, həm də bu xarabalığın uzun illər boyu tərk edilmiş, təbiətin təsiri ilə aşınmış, köhnəlmiş və dağılmış bir vəziyyətdə olduğunu göstərir. Bu mənzərənin yaratdığı təklik və səssizlik hissi də "kalafalıq" sözünün yaratdığı ümumi təəssürata əlavə olunur.
Beləliklə, "kalafalıq" sadə bir sinonim əvəzinə, daha çox ədəbi üslubda, mənzərənin vizual və emosional təsirini daha dolğun şəkildə çatdırmaq üçün istifadə olunan zəngin mənalı bir sözdür.