Kalkulyator [latıncadan] sözü, latın dilindəki "calculatio" sözündən törəmişdir ki, bu da "hesablama", "hesab" mənasını verir. Beləliklə, kalkulyator əslində "hesablayıcı" deməkdir. Sadəcə, hesablama aparan bir vasitə deyil, müxtəlif riyazi əməliyyatları avtomatlaşdırılmış şəkildə yerinə yetirən bir cihazdır. Müasir texnologiyaların inkişafı ilə yanaşı, kalkulyatorlar da böyük inkişaf yolu keçmiş, sadə əməliyyatlar aparan mexaniki modellərdən tutmuş, kompleks elmi hesablamalar aparmağa qadir olan proqramlaşdırıla bilən, hətta süni intellektə malik modellərə qədər geniş çeşiddə təqdim olunur.
Kalkulyatorların tarixi qədim zamanlara gedib çıxır. Ən qədim hesablama alətlərindən biri abaküs hesab olunur. Daha sonra, mexaniki kalkulyatorların ixtirası ilə hesablama prosesi sürətləndi və asanlaşdı. Pascalin maşını, Leibniz çarxı kimi ixtiralar kalkulyatorların inkişafında mühüm rol oynamışdır. Elektron texnologiyalarının inkişafı ilə birlikdə isə, tranzistor və inteqral sxemlər əsasında çalışan kiçik, sərfəli və güclü kalkulyatorlar yaranmışdır. Bu gün isə hər kəsin əlində olan smartfonlar da olduqca güclü kalkulyator funksiyalarına malikdir.
Kalkulyatorlar yalnız riyazi hesablamalarda deyil, həm də elm, mühəndislik, maliyyə, təhsil və digər sahələrdə geniş istifadə olunur. Onlar kompleks problemlərin həllini asanlaşdırır, vaxt qazandırır və hesablama səhvlərinin qarşısını alır. Hesablama texnologiyasının inkişafı ilə kalkulyatorların imkanları da daha da genişlənir, yeni funksiyalar əlavə olunur, istifadəçi interfeysi daha da təkmilləşdirilir.
Qısacası, "kalkulyator" sözü sadəcə bir cihazın adı deyil, hesablama texnologiyasının inkişafını və insan həyatına təsirini əks etdirən bir termindir. Bu inkişaf davam edir və gələcəkdə daha da inkişaf etmiş, daha da zəngin funksiyalara malik kalkulyatorların yaranmasını gözləmək olar.