Karıxmaq feli, Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir söz olub, çox zaman qarışıqlıq, çaşqınlıq və yönünü itirmək hallarını ifadə edir. Sadəcə "çaşmaq"dan daha çox, daxili bir sarsıntı, fikrin dağılması və qərar vermə qabiliyyətinin zəifləməsini əks etdirir. Karıxmış insan özünü itirmiş, nə edəcəyini, nə deyəcəyini bilməyən, hərəkətləri qeyri-iradi və çaşqın vəziyyətdə olan bir şəxsdir. Bu, sadəcə bir anlıq çaşqınlıq deyil, daha dərin bir hissi vəziyyətdir; sanki insanın daxili aləmi bir qarışıqlıqla dolub-daşıb və düşüncələri bir-birinə qarışır.
Sözün kökünün təhlili və etimologiyası haqqında dəqiq məlumatlar məhduddur, lakin "qarışmaq", "qarışdırmaq" felləri ilə bağlılığı güman edilir. Bu da karıxmanın daxili bir qarışıqlıq vəziyyətini daha da vurğulayır. "Məmmədhəsən əmi lap karıxdı..." misalında olduğu kimi, karıxmaq həm gözlənilməz hadisələr, həm də ağır psixoloji vəziyyətlər nəticəsində baş verə bilər. Hadisənin təəccüblülüyü, qəfilliyi və ya ağır əhəmiyyəti karıxmağa səbəb ola bilər. Bu mənada, karıxmaq sadəcə fiziki bir hərəkətin deyil, daxili bir vəziyyətin, psixoloji bir reaksiyanın ifadəsidir.
Karıxmaq sözünün ədəbiyyatımızda istifadəsi də çoxdur və müəlliflər onun vasitəsilə qəhrəmanlarının psixoloji vəziyyətini dəqiq və canlı şəkildə oxuculara çatdırırlar. Sözün dərin mənası və çalarları onun yazı dilində də geniş istifadəsinə səbəb olur. Beləliklə, karıxmaq sadə bir leksik vahiddən daha çox, Azərbaycan dilinin zənginliyini və ifadə imkanlarını əks etdirən maraqlı bir söz olaraq qalır.