Kazein (latınca caseus – pendir sözündən) südün tərkibində olan əsas zülal növüdür. Südün turşuması və ya fermentlərin təsiri ilə süd zülallarından biri olan kazein süd plazmasından ayrılır və kəsmik kimi görünən bir çöküntü əmələ gətirir. Bu proses südün qatılaşmasına və pendirin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Yəni, hər gün yediyimiz pendir və kəsmiyin əsas tərkib hissəsini məhz kazein təşkil edir.
Kimyəvi quruluşuna görə kazein mürəkkəb bir fosfoproteindir, yəni tərkibində fosfor turşusu qalığı da vardır. Bu da onun unikal xüsusiyyətlərinə – südün qatılaşması prosesində iştirak etməsinə və yüksək qida dəyərinə malik olmasına səbəb olur. Kazein molekulları bir-biri ilə misel adlanan böyük, sferik strukturlar əmələ gətirir. Bu miselər süd plazmasında kolloid halda, yəni həm həll olmuş, həm də ayrı-ayrı hissəciklər halında mövcuddur.
Kazein müxtəlif növlərə malikdir: α-kazein, β-kazein, γ-kazein və κ-kazein. Bu fərqli kazein növləri müxtəlif kimyəvi xüsusiyyətlərə malikdir və südün qatılaşma prosesində müxtəlif rollar oynayır. Məsələn, κ-kazein südün qatılaşmasını gecikdirir və buna görə də südün daha uzun müddət maye halda qalmasına kömək edir.
Kazein yalnız qida sənayesində deyil, həm də digər sahələrdə geniş tətbiq olunur. Məsələn, kazein yapışqan, boyalar, plastiklər və digər materialların istehsalında istifadə olunur. Tibbdə isə kazein əsaslı preparatlar yaraların sağalması prosesini sürətləndirmək üçün istifadə olunur. Beləliklə, kazein sadə bir süd zülalından daha çoxdur; bu, sənayedə və tibbdə geniş tətbiq olunan çoxfunksiyalı bir biopolimerdir.