izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kömür, əsasən bitki mənşəli üzvi maddələrin yeraltı təzyiq və yüksək temperatur təsiri altında uzun müddətli geoloji proseslər nəticəsində əmələ gələn qara və ya qara-qonur rəngli, qatı, yanar bir qazıntıdır. Yəni, sadəcə odunu yandırdıqdan sonra qalan kül deyil, milyon illər ərzində təbiətin özünün yaratdığı mürəkkəb bir geoloji formasiyadır. Bu proses karbonlaşma adlanır və nəticədə ağac və digər bitki qalıqlarının kimyəvi tərkibi dəyişərək əsasən karbon atomlarından ibarət bir maddəyə çevrilir.

Kömürün müxtəlif növləri vardır ki, bunlar əmələ gəlmə şərtlərinə, karbon miqdarına və digər xüsusiyyətlərinə görə fərqlənirlər. Məsələn, lignit (qonur kömür) daha az karbon ehtiva edir və daha aşağı keyfiyyətlidir, antrasit isə yüksək karbon miqdarına malik olub, daha yaxşı keyfiyyətə və yüksək enerji çıxışına malikdir. Kömürün tərkibində karbonun miqdarı onun yandırılma temperaturunu, enerji çıxışını və digər əhəmiyyətli xüsusiyyətlərini müəyyən edir.

Tarix boyu kömür insan həyatında mühüm rol oynamışdır. Sənaye inqilabının mühərriki sayılan kömür, buxar maşınlarının işləməsi üçün enerji mənbəyi olmuş, dəmir yollarının inkişafına və sənayenin sürətli böyüməsinə əsaslı təsir göstərmişdir. Bu gün də kömür elektrik enerjisi istehsalında, metallurgiyada və digər sənaye sahələrində istifadə olunur, baxmayaraq ki, ətraf mühitin qorunması baxımından onun tətbiqi müəyyən məhdudiyyətlərə məruz qalmışdır. Çünki kömürün yandırılması nəticəsində ətraf mühitə zərərli qazlar, o cümlədən karbon qazı buraxılır ki, bu da qlobal istiləşməyə səbəb olur.

Kömürün gündəlik həyatımızdakı tətbiqi daha çox məişətdə, məsələn, manqalların və soba kimi qızdırıcı qurğuların işlədilməsində müşahidə olunur. Kömürün istifadəsi zamanı təhlükəsizlik qaydalarına riayət etmək olduqca vacibdir, çünki yanlış istifadə nəticəsində yanıqlar və digər bədbəxt hadisələr baş verə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz