Kömürlü sifəti, əşyanın üzərinə kömür tozunun yapışdığını, kömürlə qaralmış və ya kömürlə əlaqədar olduğunu bildirir. Sadəcə "kömür tozu səpilmiş" mənasından daha geniş bir məna kəsb edərək, əşyanın kömürlə birbaşa təmasda olduğunu, kömürün iştirakı ilə formalaşdığını və ya kömürün rəngini aldığını ifadə edə bilər.
Məsələn, "kömürlü əllər" ifadəsi sadəcə əllərin kömür tozu ilə örtülmüş olduğunu deyil, həm də şaxtaçı, sobaçı kimi peşələrlə məşğul olan birinin əllərinin uzun müddət kömürlə təmasda olmasından qaralmış olduğunu göstərir. Bu ifadə, şəxsin fəaliyyəti və həyat tərzini də əks etdirir. Həmçinin, "kömürlü paltar" deyəndə, paltarın sadəcə bir az kömür tozu ilə ləkələnmiş olduğunu deyil, bəlkə də kömür quyusunda işləyən birinin iş zamanı kömür tozunun hoparaq qaraltdığı paltarını təsəvvür edirik.
Beləliklə, "kömürlü" sözü, yalnız fiziki görünüşü deyil, həm də əşyanın kömürlə olan əlaqəsinin xarakterini, onun tarixini, hətta bəzən şəxsin peşəsini və həyat tərzini ifadə edən daha zəngin və təsviri bir sifətdir.
Sözün məna çalarlarını daha yaxşı anlamaq üçün "kömürlü gözlər" kimi metaforik istifadəsini də nəzərə almaq olar. Bu ifadə, gözlərin qaranlıq və dərin bir rəngə sahib olduğunu deyil, həmçinin gizli bir məna, sirli bir aura daşıdığını ifadə edə bilər.