Könüllülük anlayışı, sadəcə "öz razılığı, öz xahişi, öz könlü ilə olma; qeyri-məcburilik" kimi tərif edilməkdən daha çox geniş və çoxşaxəli bir məfhumdur. Bu, fərdin istəyindən, daxili motivasiyasından doğan bir hərəkətdir, heç bir xarici təzyiq və ya məcburiyyət olmadan.
Könüllülük, fərdin öz seçiminə, öz azad iradəsinə əsaslanan bir davranış nümunəsidir. Bu, ictimai həyatın əsas sütunlarından biridir; çünki cəmiyyətin inkişafı və sabitliyi, hər bir fərdin özünü cəmiyyətə faydalı etmək istəyindən, öz könüllü fəaliyyətindən çox asılıdır. Könüllülük, sadəcə bir hərəkət deyil, həm də dəyər, prinsip və məsuliyyətdir.
Könüllülük prinsipi bir çox sahədə öz əksini tapır. Hüquqi baxımdan, insanın öz azad iradəsi ilə verdiyi razılıqların qanuni əhəmiyyəti böyükdür. Məsələn, müqavilələr, əmək müqavilələri və s. könüllülük prinsipinə əsaslanır. Elmi tədqiqatlarda da könüllülük əsas meyarlardan biridir; təcrübələrdə iştirak edənlərin razılığı olmadan heç bir tədqiqat aparıla bilməz.
Daha geniş baxış bucağından, könüllülük insanın özünüifadəsinin, özünügerçəkləşdirməsinin və ictimai həyata inteqrasiyasının vacib bir yoludur. Könüllü fəaliyyət, fərdin öz bacarıqlarını inkişaf etdirməsinə, yeni bilik və təcrübə qazanmasına, özünəinamının artmasına və ictimai məsuliyyət hissini inkişaf etdirməsinə kömək edir. Həm də, könüllülük fərdin başqalarına kömək etmək, onlara dəstək olmaq imkanı yaradır və bu da öz növbəsində psixoloji rifahını yaxşılaşdırır.
Beləliklə, könüllülük sadə bir söz deyil, mürəkkəb və çoxşaxəli bir anlayışdır ki, həm fərdi, həm də ictimai həyatın inkişafında böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu, insan azadlığının, özünüifadəsinin və ictimai məsuliyyətin təzahürüdür.