Köpbəcələşmə

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Köpbəcələşmə "köpbəcələşmək" felindən törəmiş bir isimdir və əsasən bitkilərin çoxalması ilə bağlı istifadə olunur. Sadəcə "çoxalma" mənasını vermir, daha çox genetik olaraq eyni olan fərdlərin vegetativ yolla çoxalması prosesini ifadə edir. Yəni, toxum əmələ gəlmədən, ana bitkidən yeni fərdlərin əmələ gəlməsi prosesi köpbəcələşmə adlanır.

Bu prosesdə yeni bitkilər ana bitkinin bir hissəsindən (kökdən, gövdədən, yarpaqdan və s.) inkişaf edir və genetik olaraq ana bitki ilə tamamilə eyni olur. Bu, klonlama ilə oxşar bir prosesdir, lakin təbii şəkildə baş verir. Köpbəcələşmə, əlverişli şəraitdə sürətli və effektiv çoxalma metodu olduğundan, bitkilərin yayılmasında və müxtəlif növlərin qorunmasında mühüm rol oynayır.

Köpbəcələşmənin bir çox üsulu mövcuddur: kök yumruları (kartof kimi), rizomlar (zəncəfil kimi), soğancıqlar (soğan kimi), kök pöhrələri, yarpaq qələmləri və s. Bu üsullar müxtəlif bitki növlərinə xasdır və onların həyat tərzinə uyğunlaşmışdır. Məsələn, bir çox su bitkiləri köpbəcələşmə vasitəsilə sürətlə yayılır, çünki bu, su mühitində effektiv bir çoxalma strategiyasıdır.

Maraqlı bir məqam odur ki, köpbəcələşmənin məhsuldarlıq baxımından həm üstünlükləri, həm də çatışmazlıqları vardır. Üstünlük tərəfi sürətli çoxalma və ana bitkinin genetik xüsusiyyətlərinin qorunmasıdır. Ancaq çatışmazlığı isə genetik müxtəlifliyin azalması və xəstəliklərə qarşı həssaslığın artmasıdır. Çünki bütün fərdlər eyni genetik materiala malik olduğu üçün, bir xəstəlik bütün populyasiyanı təsir edə bilər.

Nəticədə, köpbəcələşmə bitki aləmində geniş yayılmış və mühüm əhəmiyyət kəsb edən bir çoxalma üsuludur. Onun təbii prosesi və tətbiqləri biologiya və kənd təsərrüfatı üçün böyük maraq doğurur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz