Köz sözü Azərbaycan dilində, əsasən odun yanması nəticəsində əmələ gələn qızmar, alovsuz kömür parçası üçün işlədilir. Daha dəqiq desək, köz, yanma prosesinin son mərhələsini təmsil edir: odun alovu söndükdən sonra qalan, qızarıqlığı və istiliyini saxlayan, lakin daha artıq yanmayan hissədir. Bu hissənin əsasən qara rəngdə olması ilə yanaşı, səthində qırmızı və ya narıncı rəngli parıltılar da müşahidə edilə bilər. Bu parıltı kömürün temperaturunun yüksəkliyindən xəbər verir.
Közün əmələ gəlməsi prosesi yanma reaksiyasının kompleks bir nəticəsidir. Odun əvvəlcə alovla yanan qazlar və uçucu maddələr buraxır, sonradan isə daha davamlı olan kömür qalıqları qalır. Bu kömür, oksigenin məhdud olduğu mühitdə yavaş-yavaş qızaraq köz halına gəlir. Közün istiliyi alovdan fərqli olaraq daha davamlıdır və uzun müddət qala bilir, buna görə də müxtəlif məqsədlər üçün, məsələn, yemək bişirmək və ya isti saxlamaq üçün istifadə olunur.
Bayatıda qeyd edildiyi kimi ("Ağac yanar, köz olar; Su səpmə, köz-köz olar") köz həm də davamlılığın, səbrli gözləmənin simvolu kimi interpretasiya edilə bilər. Ağacın yanması və közdə çevrilməsi bir prosesin başa çatmasını, nəticənin əldə olunmasını bildirir. Su tökülməsi isə bu prosesin pozulmasına, nəticənin itirilməsinə işarə edir. Beləliklə, köz yalnız bir fiziki hadisəni deyil, həm də metaforik bir məna daşıyır.
Ümumiləşdirərək demək olar ki, "köz" sözü sadəcə bir təsvir deyil, odun yanma prosesinin, davamlılığın və səbrli gözləmənin bir simvolu kimi zəngin bir məna daşıyır. Onun istifadə sahələri yalnız fiziki olmayıb, həm də məcazi xarakter daşıya bilir.