izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Krant sözü, Azərbaycan dilində “kran” sözünün canlı nitqdə yayılmış, lakin qrammatik cəhətdən qüsurlu bir formasıdır. Lüğətlərdə əsasən "kran" formasının izahı verilsə də, "krant" variantı gündəlik danışıqda geniş yayılmış və qəbul edilmişdir. Əslində, "kran" sözü rus dilindən (кран) gəlmişdir və suyun axışını tənzimləyən qurğunu ifadə edir. "Krant" isə bu sözün fonetik dəyişiklik keçirərək Azərbaycan dilinə inteqrasiya olunmuş, "xalq etimologiyası"nın təsiri altında formalaşmış variantıdır.

Sözün mənası sadəcə "suyun axışını tənzimləyən qurğu" ilə məhdudlaşmır. "Krant" məişətdə suda, qazda, benzinlə işləyən avadanlıqlarda və digər maye və qazların axışını tənzimləyən müxtəlif qurğuları ifadə edir. Beləliklə, "su krantı", "qaz krantı", "benzin krantı" kimi ifadələr geniş istifadə olunur. Hər bir halda, "krant" sözü sözün əsl mənasında suyun axışını tənzimləyən bir ventili ifadə edir.

Misal olaraq verilən "Nənəqız vedrəni götürüb su krantına tərəf gəlməyə başladı" cümləsində "krant" sözü məişətdə çox rast gəlinən bir istifadə tərzinə misal təşkil edir. Bu cümlə "krant" sözünün məişətdə necə işlədildiyini və onun əslində "kran" sözünün fonetik variasiyası olduğunu göstərir. Yəni, "krant" sözü dəqiq olaraq qrammatik qaydalara uyğun olmasa da, Azərbaycan dilinin canlı nitqində öz yerini tutmuşdur.

Qısacası, "krant" sözü "kran" sözünün mənasını tam olaraq əks etdirir, lakin qrammatik cəhətdən qüsurlu bir formada işlənir. Bu, dilin dinamikliyini və inkişafını göstərən maraqlı bir nümunədir. Lüğətlərdə əsasən "kran" formasına rast gəlinməsinə baxmayaraq, "krant" forması gündəlik danışıqda geniş yayılmış və anlaşılmaqda heç bir problem yaratmayan bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz