Kristal sözü yunancadan götürülmüşdür və "buz" mənasını verir. Ancaq müasir istifadədə bu termin daha geniş mənaya malikdir. Kristal, təbii olaraq və ya süni şəkildə əmələ gəlmiş, atom, ion və ya molekulların üç ölçülü fəzada nümunəvi, təkrarlanan, həndəsi bir quruluşda düzülməsindən yaranan bərk maddədir. Bu quruluşun əsasını kristal qəfəs təşkil edir.
Kristalların həndəsi quruluşunun təkrarlanan elementinə elementar hüceyrə deyilir. Elementar hüceyrələrin üç ölçülü fəzada təkrarlanması nəticəsində kristalın makroskopik quruluşu əmələ gəlir. Bu təkrarlanan quruluş kristalın xarici formasında (kristal üzlərinin forması və onların bir-birinə görə yerləşməsində) özünü göstərir. Ancaq bəzi hallarda kristalın xarici forması nəzərəçarpacaq dərəcədə qeyri-mükəmməl ola bilər (məsələn, polikristal maddələrdə).
Kristalların unikal xüsusiyyətləri onların daxili quruluşundan irəli gəlir. Onlar müəyyən istiqamətlərdə fərqli fiziki xassələr nümayiş etdirə bilərlər (məsələn, anisotropiya). Bu o deməkdir ki, kristalların müxtəlif istiqamətlərdə sərtliyi, istilik keçiriciliyi, optik xassələri və s. fərqlənə bilər. Amorf maddələr (məsələn, şüşə) isə izotopikdir, yəni bütün istiqamətlərdə eyni fiziki xassələrə malikdirlər.
Kristallar təbiətdə geniş yayılmışdır. Onlar mineral, duz, metal və bir çox digər maddələrdə rast gəlinir. Süni kristallar isə müxtəlif texnologiyalarda, elektronika, optika, tibb və digər sahələrdə geniş istifadə olunur. Bu, onların unikal fiziki və kimyəvi xassələri ilə əlaqədardır. Məsələn, kvars kristallarının yüksək piezoelektrik xassələri onları saatlarda və digər cihazların tezlik generatorlarında istifadə etməyə imkan verir. Almaz kristallarının isə yüksək sərtliyi və gözəlliyi onları qiymətli daş kimi məşhur etmişdir.