Kristallaşdırılma

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kristallaşdırılma, bir maddənin maye və ya qaz halından bərk kristal halına keçmə prosesidir. Bu proses, maddənin tərkib hissələrinin müəyyən bir qaydada düzülərək, nizamlı, üçölçülü bir quruluş – kristal qəfəs – əmələ gətirməsi ilə səciyyələnir. Kristallaşma prosesi təbii olaraq baş verə bilər, məsələn, mineral yataqlarının əmələ gəlməsi kimi, və ya süni şəkildə, laboratoriya şəraitində, müxtəlif texnologiyalar vasitəsilə həyata keçirilə bilər.

Kristallaşmanın baş verməsi üçün bir sıra amillər vacibdir. Bunlara həll olunan maddənin konsentrasiyası, temperatur, təzyiq, həlledicinin növü və kristallaşma sürəti daxildir. Çox yavaş kristallaşma daha böyük və daha mükəmməl kristalların əmələ gəlməsinə səbəb olur, halbuki sürətli kristallaşma kiçik və qeyri-mükəmməl kristallar əmələ gətirir. Maddənin kimyəvi tərkibi də kristallaşma prosesini və əmələ gələn kristalların formasını təyin edir.

Kristallaşdırılma prosesi müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq olunur. Kimya sənayesində saf maddələrin alınması, metallurgiyada yüksək keyfiyyətli metalların əldə edilməsi, tibbdə dərman preparatlarının istehsalı və hətta qida sənayesində şəkər istehsalı kimi proseslərdə kristallaşdırılma əsas rol oynayır. Həmçinin, gemologiya sahəsində qiymətli daşların tədqiqi və sintez olunması da kristallaşma proseslərinə əsaslanır.

Maraqlı bir məqam da odur ki, kristallaşma prosesi yalnız kimyəvi maddələr üçün deyil, həmçinin bəzi bioloji proseslər üçün də əhəmiyyətlidir. Məsələn, buz kristallarının əmələ gəlməsi və ya bəzi biomolekulların kristallaşması bu prosesə misal ola bilər. Kristalların forması və daxili quruluşu haqqında aparılan tədqiqatlar elmin müxtəlif sahələrində yeni kəşflərə və texnologiyaların inkişafına səbəb olur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz