Kütlə: Mexanikanın əsas kəmiyyətlərindən biri olaraq, kütlə bir cisimdə olan maddə miqdarının ölçüsünü ifadə edir. Sadəcə “çoxluq” mənasından kənara çıxaraq, fizikada daha dəqiq və kəmiyyətcə ölçülə bilən bir anlayışdır. Bir cismin kütləsi onun ətalətini, yəni hərəkət vəziyyətini dəyişməyə olan müqavimətini göstərir. Nə qədər kütləvi bir cisim, hərəkət vəziyyətini dəyişdirmək üçün bir o qədər böyük qüvvə tələb olunur.
Kütlənin əsas xüsusiyyətlərindən biri onun saxlanma qanununa tabe olmasıdır. Yəni, bağlı bir sistemdə kütlə nə yaradıla, nə də məhv edilə bilər, yalnız forma dəyişə bilər. Məsələn, bir kimyəvi reaksiya zamanı reaksiyaya girən maddələrin ümumi kütləsi reaksiya məhsullarının ümumi kütləsinə bərabərdir (kütlənin saxlanması qanunu).
Kütlənin ölçü vahidi Beynəlxalq Vahidlər Sistemində (SI) kilogram (kq) ilə ifadə olunur. Kilogram prototipi Beynəlxalq Ölçülər və Çəkilər Bürosu tərəfindən saxlanılır. Kütləni ölçmək üçün müxtəlif alətlərdən, məsələn, tərəzi, kütləölçənlərdən istifadə olunur.
Kütlə çəkidən fərqlənir. Çəki, Yer kürəsinin cazibə qüvvəsinin bir cisimə təsirindən yaranan qüvvədir və cismin yerləşdiyi yerə görə dəyişir. Kütlə isə cismin özünəməxsus bir xassəsidir və yerin cazibə qüvvəsindən asılı olmayaraq sabit qalır. Kosmosda cazibə qüvvəsi olmadığı halda, cismin çəkisi sıfır olsa da, onun kütləsi dəyişməz olaraq qalır.
Kütlə anlayışı fizikanın müxtəlif sahələrində, o cümlədən mexanika, termodinamika, nüvə fizikasında geniş istifadə olunur və bir çox fiziki hadisələrin izahında əsas rol oynayır. Maddənin miqdarını ifadə etməklə yanaşı, enerji ilə də əlaqəlidir (E=mc²). Bu məşhur Eynşteyn tənliyi kütlənin enerjiyə çevrilə biləcəyini göstərir.