Tərəzi (fars. ترازو - terāzu) – ağırlığı ölçmək üçün istifadə olunan cihaz. Tarixən müxtəlif materiallardan (taxta, metal, daş) və müxtəlif dizaynlarda hazırlanmışdır. Əsas iş prinsipi iki qolun bərabər uzunluqda və bərabər ağırlıqda olması ilə bağlıdır. Bir qola ölçüləcək obyekt, digər qola isə standart ağırlıqlar (çəkilər) qoyulur. Obyektin ağırlığı standart ağırlıqların cəmi ilə müəyyən edilir. Bu, sadə tərəzi növüdür. Müasir tərəzilər daha mürəkkəb mexanizmlər və ya elektron sensorlar əsasında işləyir və daha dəqiq ölçmələr təmin edir.
Tərəzi sözü, fars dilindən götürülmüşdür və "bərabərlik", "tənzim", "balans" mənalarını da özündə əks etdirir. Bu, tərəzinin əsas iş prinsipinə - iki qolun bərabərliyinin təmin edilməsinə - istinad edir. Ona görə də, tərəzi yalnız bir ölçmə cihazı kimi deyil, həm də ədalət, bərabərlik və tarazlıq simvolu kimi də istifadə olunur. Məsələn, ədalətin rəmzi olan Təmizlik və Ədalət Tanrıçası Themisin əlində tərəzi olur.
Cümlədə tərəzinin istifadəsi nümunələri:
- Satıcı tərəzi ilə almağı çəkdi.
- Laboratoriyada dəqiq ölçmələr üçün analitik tərəzi istifadə olunur.
- Həkim xəstənin çəkisini tibbi tərəzi ilə ölçdü.
- Kolxozçu pambıq kisələrini böyük bir tərəzi ilə çəkirdi (verilmiş nümunədə olduğu kimi).
- Həyatın tərəzisi həmişə ədalətli olmur.
Sonuncu cümlədə tərəzi metaforik mənada işlənir və həyatda bərabərliyin, ədalətin həmişə mövcud olmadığını ifadə edir. Beləliklə, tərəzi sözünün həm konkret, həm də məcazi mənada istifadə olunduğunu görürük.