izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Plastik [yun. plastikos - "forma verən", "əmələ gətirən"] sözü qədim yunan dilindən mənşəli olub, "forma verilməyə yararlı", "forma dəyişdirə bilən" mənalarını ifadə edir. Əsasən iki əsas mənada işlənir:

1. İncəsənət konteksti: Bu mənada "plastik" sözü əsasən heykəltəraşlıqla bağlıdır və əsərin üçölçülü forması, həcmi, proporsiyaları, hərəkətliliyi, ümumi həmahəngliyi və ifadəliliyi ilə bağlı xüsusiyyətləri bildirir. Heykəltəraşın materiala forma vermək qabiliyyəti, əsərin plastik keyfiyyətləri ilə birbaşa bağlıdır. Məsələn, "Heykəlin plastik ifadəsi çox təsirli idi" cümləsində "plastik" sözü əsərin forma və həcm vasitəsilə ifadə gücünü vurğulayır. Bu kontekstdə "plastik" sözü əsərin estetik keyfiyyətlərini, onun görmə təsirini xarakterizə edir.

2. Material elmi konteksti: Müasir dövrdə "plastik" sözü daha çox sintetik materialların ümumi adı kimi işlənir. Bu materialların əsas xüsusiyyəti yüksək dərəcədə forma dəyişdirmə qabiliyyətidir. Yüksək temperatur təsiri altında əriyib istənilən formaya salına bilmələri onların əsas xüsusiyyətidir. Məsələn, "Plastik şüşə", "plastik boru", "plastik əşyalar" ifadələrində "plastik" sözü bu növ sintetik materialları bildirir. Bu mənada "plastik" sözü "polimer" sözü ilə sinonim kimi işlənə bilsə də, "polimer" daha geniş bir anlayışdır, bütün sintetik materialları əhatə edir.

Qeyd etmək lazımdır ki, hər iki mənada "plastik" sözünün əsasında forma verilmə, əmələ gətirmə anlayışı durur. İncəsənətdə bu forma heykəltəraşın əlindən çıxan üçölçülü forma, material elmində isə sintetik materialın qəbul etdiyi formadır. Lakin bu iki mənanın arasında semantik əlaqənin olması inkar edilə bilməz. Hər iki halda da "forma" anlayışı əsasdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz