Qəmli sifəti, əsasən "qəmgin" sözünün sinonimi kimi işlənir və daxili bir kədər, hüzün, məyusluq və ya narahatlıq halını ifadə edir. Bu, sadəcə üz ifadəsindən və ya fiziki görünüşdən daha dərin, daxili bir vəziyyəti əks etdirir. Qəmli olan bir insanın gözlərində bir ağırlıq, səsində bir titrəyiş, hərəkətlərində bir yavaşlıq hiss oluna bilər. Onun üzü, hərəkətləri və davranışları ümumiyyətlə kədərli və ya məyus bir vəziyyəti əks etdirir.
Qəmli sözü müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif nüanslar daşıya bilər. Məsələn, "qəmli adam" ifadəsi bir insanın uzunmüddətli bir kədər və ya depressiya vəziyyətində olduğunu göstərə bilər. "Qəmli baxışlar" isə qısa müddətli bir hüzün və ya narahatlığa işarə edə bilər. "Qəmli nəğmə" isə əsərin özünün məzmununun və əhvalının qəmli olduğunu bildirir - bu musiqi əsərinin dinləyicidə doğurduğu emosiyanı ifadə edir.
Misal olaraq verilən şeir parçası "Çox-çoxdandır qəmli könlüm şad olmaz; Məgər əsməz dost kuyində yellər heç" dərin bir kədəri, uzunmüddətli bir üzüntünü və ümidsizliyi əks etdirir. Şairin könlünün uzun müddətdir qəmli olduğunu və sevincinin olmadığını, hətta dostunun (dostun məzarı, yəni "dost kuyisi" nəzərdə tutulur) üzərində belə, sərinləyici bir küləyin əsmədiyini, yəni heç bir rahatlığın, təsəlli olmadığını ifadə edir. Bu, qəmli sözünün nə qədər dərin və mürəkkəb bir duyğunu əhatə etdiyini göstərir.
Beləliklə, "qəmli" sadəcə kədərli olmaqdan daha artıq bir şey deməkdir. Bu, daxili bir halın, ruhi bir vəziyyətin ifadəsidir. Bu vəziyyət müvəqqəti və ya uzunmüddətli, zəif və ya güclü ola bilər, amma hər halda daxili bir narahatlığı, hüzünü, məyusluğu əks etdirir.