Qəsəbə sözü ərəb mənşəli olub (قصبە - qasaba), şəhər və kənd arasında yerləşən, əhalisi və infrastrukturunun inkişaf səviyyəsi ilə kənddən fərqlənən, lakin şəhər statusuna malik olmayan bir yaşayış məntəqəsini ifadə edir. Ən sadə izahı ilə, qəsəbə daha böyük və daha sıx əhalisi, daha inkişaf etmiş infrastrukturuna (məsələn, daha çox ictimai binalar, yollar və kommunal xidmətlər) malik kənddir.
Tarixən qəsəbələr ticarət yolları üzərində, su mənbələrinin yaxınlığında və ya strateji əhəmiyyətli yerlərdə yaranıb. Əhalisinin əsas məşğuliyyəti kənd təsərrüfatı ilə yanaşı, sənətkarlıq, ticarət və ya sənaye ola bilər. Müasir dövrdə isə sənaye müəssisələrinin yaxınlığında əməkdaşların məskunlaşması üçün salınan yaşayış məntəqələri də "fəhlə qəsəbəsi" kimi adlandırılır. Belə qəsəbələr tez-tez planlı şəkildə salınır və ümumi memarlıq üslubuna malik olur.
Qəsəbənin şəhərdən əsas fərqi onun inzibati statusundadır. Şəhər müstəqil inzibati vahid olarkən, qəsəbə ümumiyyətlə rayonun tərkibində olur. Lakin bu, qəsəbələrin kiçik və əhəmiyyətsiz olduğu anlamına gəlmir. Bəzi qəsəbələr əhalisi və əhəmiyyəti ilə kiçik şəhərlərdən heç də geri qalmır. Məsələn, "Ağdam qəsəbəsi" deyəndə, həm tarixi, həm də müasir bir yaşayış məntəqəsinin adını çəkirik – bir zamanlar böyük şəhər olan Ağdamın indiki statusunu əks etdirən bir ad.
Beləliklə, "qəsəbə" sözü sadəcə coğrafi və inzibati məna daşımaqdan əlavə, həm də həmin yaşayış məntəqəsinin tarixi, sosial və iqtisadi xüsusiyyətlərini əks etdirir.