izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ümumrayon (ər. ümum + fr. rayon) sözü "ümumi" və "rayon" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmiş bir termindir. Əsasən inzibati-ərazi vahidi olan rayonla bağlıdır və həmin rayonun bütün ərazisinə, bütün əhalisinə və bütün qurumlarına aid olanı ifadə edir. Başqa sözlə, "ümumrayon" bütün rayon ərazisini, orada yaşayan insanları və orada fəaliyyət göstərən müəssisələri əhatə edən bir anlayışdır. Bu söz, rayonun hər hansı bir hissəsini deyil, bütövlüyünü nəzərdə tutur.

Lüğətlərdə sadəcə "bütün rayon üçün ümumi, bütün rayona aid" kimi tərif verilsə də, bu izah qısadır və sözün kontekstual istifadəsinin müxtəlifliyini əks etdirmir. Məsələn, "ümumrayon iməciliyi" ifadəsi rayonun bütün ərazisini əhatə edən, bütün əhalinin iştirak etdiyi bir kollektiv iş anlamını verir. Buraya müxtəlif kəndlər, qəsəbələr və rayon mərkəzinin sakinləri birgə iştirak edərək ortaq bir məqsədə nail olurlar.

Ümumrayon sözünün istifadəsi digər söz birləşmələrində də fərqli mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, "ümumrayon tədbirləri" deyərkən bütün rayonu əhatə edən, rayon miqyaslı tədbirlər nəzərdə tutulur. "Ümumrayon əhali" ifadəsi rayon əhalisinin ümumi sayını və ya bütövlüyünü bildirir. Beləliklə, sözün mənası həmişə kontekstə bağlı olaraq dəqiqləşdirilir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "ümumrayon" sözünün sinonimi kimi "rayon üzrə", "rayon miqyaslı", "bütün rayon ərazisini əhatə edən" ifadələrindən də istifadə oluna bilər, lakin "ümumrayon" sözü daha qısa və daha aydın ifadədir, sözün özü rayonun bütünlüklə əhatə edilməsini daha konkret şəkildə vurğulayır. Xarici dil ədəbiyyatında bu sözün tam ekvivalenti yoxdur. Ən yaxın məna daşıyan ifadələr istifadə olunan kontekstdən asılı olaraq müxtəlif ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz