izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qəzəbnak sözü Azərbaycan dilində köhnə üslubda istifadə olunan bir zərfdir. Əsasən, ərəb dilindən "qəzəb" (غضب - qəzəb, hiddət) və fars dilindən "-nak" (işarə edən şəkilçi) morfemlərindən əmələ gəlmişdir. Bu söz şəxsin qəzəbli, hiddətlənmiş, əsəbi və ya hirsli olduğunu ifadə edir. Yəni, bir hərəkətin, və ya sözün qəzəb hissindən qaynaqlandığını bildirir.

Müasir Azərbaycan dilində "qəzəbli" və ya "əsəbi" kimi sözlər daha çox istifadə olunsa da, "qəzəbnak" sözü ədəbi əsərlərdə, xüsusən də köhnə üslubda yazılmış əsərlərdə özünəməxsus bir rəngarənglik gətirir. O, qəzəbin şiddətini və birdən-birə baş verməsini daha güclü ifadə edir.

Misal olaraq verilən cümlədə ("Əkbər cavab verməyib, axır qəzəbnak: “Bir yol, sənin borcun deyil”, – deyib gedib yatdı.") "qəzəbnak" zərfi Əkbərin səbrinin tükəndiyini, qəzəbindən əsəbiləşərək kəskin şəkildə cavab verdiyini və hətta sərt sözlər söyəldiyini göstərir. Burada sadəcə "qəzəbli" sözü istifadə edilə bilərdi, amma "qəzəbnak" sözü hadısənin dramatikasını və qəzəbin şiddətini daha yaxşı əks etdirir.

Beləliklə, "qəzəbnak" sözü, sadəcə qəzəbli olmağı deyil, qəzəbin birdən-birə partlaması, nəzarətdən çıxması və nəticədə kəskin hərəkət və sözlərə səbəb olmasını ifadə edən rəngarəng bir söz tərifi təşkil edir. Onun istifadəsi ədəbi əsərlərə xüsusi bir ifadəlilik qazandırır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz