izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qılınmaq sözü köhnə Azərbaycan dilinin zəngin leksikasından qalmış maraqlı bir sözdür. Müasir dilin lüğətlərində daha az rast gəlinən bu feil, əsasən bir işin, hadisənin baş verməsi, gerçəkləşməsi, yerinə yetirilməsi və ya əmələ gəlməsi mənasını ifadə edir. Sadəcə "görülmək", "edilmək" və ya "yerinə yetirilmək" sözlərinin sinonimi kimi qəbul etmək isə onun semantik zənginliyini tam əks etdirmir.

Qılınmaq feili, passiv bir quruluşda istifadə olunaraq, bir hərəkətin baş verdiyini, lakin onun kim tərəfindən icra olunduğunu bildirmədən vurğulayır. Məsələn, "İş qılınmışdı" cümləsində işin bitməsi, tamamlanması ön plana çəkilir, kimin tərəfindən bitməsi isə ikinci dərəcəli məsələdir. Bu cəhətdən, "edilmək" və ya "yerinə yetirilmək"dən fərqli olaraq, daha çox hadisənin nəticəsinə fokuslanır.

Qılınmaq feili, həmçinin bir şeyin təbii yolla əmələ gəlməsini də ifadə edə bilər. Məsələn, "Dağlar əsrlər ərzində qılınmışdır" cümləsində dağların təbii proseslər nəticəsində əmələ gəlməsi nəzərdə tutulur. Bu isə sözün semantik genişliyini daha da artırır və onu fəal və passiv hərəkətlərin təsvirində çox yönlü şəkildə istifadə etməyə imkan verir.

Beləliklə, "qılınmaq" sözü sadəcə bir sinonim deyil, Azərbaycan dilinin tarixi inkişafını və leksik zənginliyini əks etdirən qiymətli bir leksik vahiddir. Onun istifadəsinin müasir dilə daxil edilməsi yazılı və şifahi nitqimizin təsvir qabiliyyətini artırar və dilə ədəbiyyatda daha da təsirli istifadə imkanı yaradar.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz