Qılquyruq (Anas acuta) Azərbaycan faunasının ən gözəl və tanınmış su quşlarından biridir. "Qılquyruq" adı, quşun diqqət çəkən, iki uzun, incə və iti lələkdən ibarət quyruğundan irəli gəlir. Bu lələklər, sanki qılınc kimi, quyruğunun arxasından uzanır və quşa xüsusi bir görünüş bəxş edir. Bədənin quruluşunu və rəngarəngliyini qoruyub saxlayaraq, həm də uçarkən əsas istiqamətverici rolu oynayır.
Zoolji baxımdan, qılquyruq ördəklər fəsiləsinə (Anatidae) aiddir. Kişi fərdləri (erkəklər) daha parlaq və rəngarəngdirlər. Onların başı qonur, boynu ağ, sinəsi qırmızımtıl-qonur, arxası və qanadları boz-qonur rəngdədir. Dişi fərdlər (dişilər) isə daha solğun və kamuflyajlı rənglərə malikdirlər, bu da yuva qurduqları zaman onları yırtıcılardan qoruyur. Qılquyruqlar ümumiyyətlə şirin su hövzələrində, göllərdə, çaylarda və bataqlıqlarda yaşayırlar. Qış aylarında isə daha isti ərazilərə köç edirlər.
Qılquyruğun həyat tərzi əsasən suya bağlıdır. Onlar əsasən su bitkiləri, kiçik balıqlar, xərçəngkimilər və digər su həşəratları ilə qidalanırlar. Uçuş zamanı çevik və sürətlidirlər. Yuva qurmaq üçün sürülər halında dəniz səviyyəsindən yüksək ərazilərdə, çəmənliklərdə və ya bataqlıqlarda kiçik çuxurlar qazırlar. Dişi qılquyruq orta hesabla 8-10 yumurta qoyur və onları təxminən 21-28 gün ərzində bəsləyir.
Qılquyruqlar həm də ətraf mühitin göstəricisi kimi mühüm rol oynayırlar. Onların sayındakı dəyişikliklər, su hövzələrinin ekoloji vəziyyəti haqqında məlumat verə bilər. Bu gözəl quşların qorunması biomüxtəlifliyin qorunması üçün vacibdir.