Qır-saqqız sözü Azərbaycan dilində iki əsas mənada işlənir.
1. Birbaşa mənası: "Qarasaqqız" sözü ilə sinonim olaraq, qır-saqqız bitkisini (Centaurea cyanus) ifadə edir. Bu, mavi və ya bənövşəyi rəngli çiçəkləri ilə tanınan, əsasən taxıl tarlalarında bitib, həm gözəl, həm də bəzən əkinçilik üçün zərərli hesab olunan bir bitkidir. Qır-saqqızın incə, nazik sapları və xırda, iynə kimi yarpaqları vardır. Çiçəklərinin rəngi və formasının gözəlliyinə baxmayaraq, onun "alaq ot" kimi qəbul edilməsi, adının əslində bir qədər mənfi konnotasiya daşımasını izah edir. Qır-saqqızın adı, çoxluq təşkil etmə və yayılma meylinə istinad edərək, "qır" (çoxluq, səpələnmiş) və "saqqız" (yapışqan, yapışqan kimi davamlı) sözlərindən törəmiş ola bilər.
2. Məcazi mənası: Daha geniş yayılmış mənası isə məcazi olaraq, adamdan yapışaraq əl çəkməyən, davamlı narahat edən, təngə gətirən şəxsi bildirir. Belə bir insan "lap qır-saqqızdır" deyilir. Bu mənada qır-saqqız, bitkinin davamlılığı və hər yerdə yayılma meylinə istinad edərək, incə bir təsvir vasitəsi kimi işlənir. Davamlılıq və inadkarlıq, bitkinin əkin sahələrində asılı olmayaraq bitib yayılması ilə müqayisə olunur. Bu isə əsəbiyyət və bezginliyin ifadə olunması üçün əlverişli bir metafora yaradır.