Şahtərə (Centaurea cyanus) — mürəkkəbçiçəklər fəsiləsinə aid bir illik, nadir hallarda ikiillik ot bitkisidir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "aran yerlərdə taxıl zəmilərində bitən və xalq təbabətində istifadə edilən bitki və onun çiçəyi" kimi təsvir olunsa da, daha geniş və dəqiq məlumat vermək mümkündür. Bitkinin adı fars dilindən götürülmüşdür və "şah" (padşah) və "tərə" (tac) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Bu, çiçəyin gözəl görünüşünə və tacabənzər formaya istinad edir.
Şahtərənin boyu 30-80 sm arasında dəyişir. Gövdəsi düz, budaqlı, sərt tüklü olur. Yarpaqları növbəli, uzunsov-lansetvari və ya xətti-lansetvari formada, kənarları dişli və ya bütöv olur. Çiçəkləri mavi, bəzən ağ və ya çəhrayı rəngdə olub, səbətvari çiçək qrupunda toplanır. Səbətlərin diametri 2-3 sm-dir. Meyvəsi qısa tüklü, qəhvəyi rəngli toxumcuqdur.
Şahtərə əsasən arpa və buğda tarlalarında, yabanı ot kimi bitir. Torpaq seçməz, lakin günəşli və quru yerləri üstün tutur. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə aran rayonlarında geniş yayılmışdır. Xalq təbabətində çiçəklərindən göz xəstəliklərinin müalicəsində, həmçinin sidikqovucu və iltihab əleyhinə vasitə kimi istifadə olunur. Lakin şahtərənin müalicəvi xüsusiyyətlərinin elmi cəhətdən tam tədqiq olunması lazımdır və hər hansı xəstəlik zamanı onun istifadəsindən əvvəl mütləq həkimə müraciət etmək məsləhət görülür.
Şahtərənin ədəbiyyatda və folklorumuzda da öz yeri var. Gözəlliyinə və zərifliyə istinad edilən şeirlərdə, nağıllarda və mahnılarda rast gəlmək olur. Məsələn, "şah tacı kimi mavi çiçəkləri" ifadəsi onun gözəl görünüşünə işarə edir. Bitkinin bu cür istifadəsi onun mədəniyyət tariximizdəki rolunun əhəmiyyətini göstərir.