izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qırxma: "Qırxmaq" fellindən törəmə isimlər sırasında yer alan "qırxma" sözü, bir çox mənalarda istifadə olunan, zəngin semantik spektrə malik bir sözdür. Əsas mənası, bir şeyi qırxmaq hərəkəti və ya nəticəsi ilə bağlıdır. Bu, sadəcə bir parça materialın kəsilməsi, saçın qısalması kimi konkret bir əməliyyatı ifadə edə bilər, eyni zamanda daha geniş mənada, bir şeyin miqdarının, həcminin azaldılması, kəskin şəkildə qısaldılması kimi də başa düşülə bilər.

Məsələn, "paltarın qırxması" deyəndə, paltarın kənarlarının, ətəyinin və ya qolunun qırxılıb düzəldilməsi nəzərdə tutulur. "Saç qırxması" isə saçların qısalması, "budaq qırxması" isə ağac budaqlarının budanması deməkdir. Lakin "qırxma" sözü daha məcazi mənalarda da istifadə oluna bilər. Mütləq fiziki bir kəsilməni ifadə etməyə bilər. Məsələn, "xərclərin qırxması" deyəndə, xərclərin azaldılması, "məhsuldarlığın qırxması" deyəndə isə məhsuldarlığın kəskin şəkildə azalması nəzərdə tutulur. Belə hallarda, "qırxma" sözü, bir azalma və ya kəsilmə prosesini, intensivliyinin azalmasını daha ümumi bir şəkildə ifadə edir.

Digər bir maraqlı tərəfi isə, "qırxma"nın bəzi dialektlərdə və ya kontekstlərdə müəyyən bir miqdarı, sayı, uzunluğu ifadə etmək üçün də işlədilməsidir. Bu isə sözün mənasının zaman və məkanla dəyişməsini göstərir. Yəni, "qırx qoyun", "qırx gün" kimi ifadələrdə "qırx" rəqəmini ifadə edir. Bu isə "qırxma" sözünün leksik mənasının zamanla genişlənməsinin və dəyişməsinin bir göstəricisidir. Beləliklə, "qırxma" sözünün mənasını tam şəkildə başa düşmək üçün həm konkret, həm də məcazi mənalarını nəzərə almaq lazımdır, eyni zamanda istifadə olunduğu kontekstin də əhəmiyyətini vurğulamaq vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz