izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qırıq-quruq: Azərbaycan dilinin zəngin ifadə vasitələri arasında özünəməxsus yeri olan "qırıq-quruq" sözü, əşyanın və ya hadisənin yararsız, dağılmış, tam olmayan, parçalanmış vəziyyətini ifadə edir. "Qırıq-sökük" sözü ilə sinonim olsa da, "qırıq-quruq" daha çox fiziki dağıntı və natamamlıq hissini ön plana çıxarır. Əşyanın təkcə mexaniki zədələnməsini deyil, həm də onun köhnəlməsini, istifadəyə yararsız hala düşməsini ifadə edə bilər. Məsələn, "qırıq-quruq bir ev", "qırıq-quruq bir maşın", "qırıq-quruq bir həyat" ifadələrindəki "qırıq-quruq" sözü həm fiziki dağıntını, həm də daxili pozğunluğu, tamlığın olmamasını bəyan edir.

Sözün tərkibindəki "qırıq" komponenti əşyanın parçalanmış, sınıq, zədələnmiş hissələrini ifadə edirsə, "quruq" komponenti isə onun natamamlığını, əskikliyini, yararsız hissələrinin varlığını vurğulayır. Beləliklə, "qırıq-quruq" sözü yalnız fiziki bir vəziyyəti deyil, həm də metaforik mənada, qeyri-sabit, dəyişkən, etibarsız bir vəziyyəti ifadə etmək üçün də işlədilə bilər. Mənəvi və ya sosial sahələrdə də istifadə oluna bilər; məsələn, "qırıq-quruq münasibətlər", "qırıq-quruq bir sistem" kimi ifadələr bu mənaya nümunə ola bilər.

Dilçilik baxımından, "qırıq-quruq" sözü həm təsviri, həm də ifadəliliyə görə maraqlıdır. Sözün yaratdığı təsvir, oxucu və ya dinləyicidə əşyanın və ya hadisənin vəziyyətinin dəqiq təsəvvürünü yaradır. Bundan əlavə, sözün ritmik quruluşu da onun ifadəçiliyini artırır. "Qırıq-quruq" sözü, Azərbaycan dilinin zənginliyinə və ifadə imkanlarının genişliyinə əyani sübutdur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz