Sınıq (sı-nıq) sifət.
1. Fiziki bütövlüyünün pozulduğunu, qırıldığını, parçalandığını bildirən sifət. Bu mənada “sınıq” sözü əşyanın, cismin sınma hərəkətinin nəticəsini ifadə edir. Sınma nəticəsində meydana gələn parçalanma, çatlama, dağılma hallarını göstərir. Məsələn, “sınıq qələm”, “sınıq ayaq”, “sınıq budaq”, “sınıq taxta”, “sınıq divar” ifadələrində olduğu kimi. Sözün bu mənası əsasən material obyektlərə aid edilir.
2. (məcazi mənada) Tam olmayan, natamam, yarımçıq, kəsilmiş, pozulmuş, qırıq-qırılmış anlamında işlənir. Bu mənada “sınıq” sözü daha çox mənəvi, abstrakt anlayışlara aid olaraq, əşyanın fiziki sınmasından əlavə, bir sıra digər mənaları da ifadə edə bilir. Məsələn, “sınıq xətt”, “sınıq həyat”, “sınıq ümidlər”, “sınıq tale” ifadələrində “sınıq” sözü bütövlüyün, davamiyyətin, tamlığın pozulmasını, qırılmasını ifadə edir. Bu mənada “sınıq” sözü daha çox metaforik və obrazlı ifadə rolunu oynayır.
3. (dialektal) Qırılmış, əzilmiş, dağılmış mənasında işlənə bilər. Bu istifadə formaları coğrafi olaraq müəyyən bölgələrlə məhdudlaşa bilər.
Etimologiya: “Sınıq” sözü “sınmaq” fellərinin sifət formasından əmələ gəlmişdir. “Sınmaq” feli isə köhnə türk dillərindən miras qalmış bir sözdür.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Uşaq sınıq oyuncağını atdı.
- Sınıq pəncərədən külək əsirdi.
- Sınıq ürəklə həyatı davam etdirirdi.
- Onun sınıq taleyi hamını kədərləndirirdi.
- Qəzadan sonra maşın tamamilə sınıq vəziyyətə düşmüşdü.
- Sınıq xətləri düzəltmək üçün qələm təmizləyici istifadə etdi.