Qısaltma sözü "qısaltmaq" felindən törəmiş bir isimdir. Əsas mənası, uzun bir sözü, ifadəni və ya mətni daha qısa formada təqdim etmək, onu ixtisar etməkdir. Bu ixtisar, həm yazılı, həm də şifahi nitqdə tətbiq oluna bilər.
Qısaltmaların əmələ gəlmə üsulları müxtəlifdir. Bəzi qısaltmalar sözün ilk hərflərindən (məsələn, Azərbaycan Respublikası üçün "AR"), bəziləri isə sözün əsas hissəsindən (məsələn, "tele" – televiziya) əmələ gəlir. Həmçinin, bəzi hallarda sözün səs oxunuşuna əsasən də qısaltmalar yaradılır.
Qısaltmaların istifadəsi, yazı və nitqi daha səmərəli və rahat edir. Xüsusilə, elmi, texniki və ya rəsmi sənədlərdə tez-tez istifadə olunan uzun söz və ifadələrin qısaltılması, mətnin həcmini azaldır və oxunmasını asanlaşdırır. Məsələn, "BMT" (Birləşmiş Millətlər Təşkilatı) kimi qısaltmalar beynəlxalq miqyasda geniş yayılmış və hamı tərəfindən başa düşülən ümumi terminlər halına gəlmişdir.
Ancaq qısaltmaların istifadəsində diqqətli olmaq lazımdır. Çoxlu sayda qısaltma istifadə edildikdə, mətnin anlaşılmasını çətinləşdirə bilər. Ona görə də, qısaltmaların istifadəsinə ehtiyac olduqda, onları açıqlamaq və ya ilk dəfə istifadə edildikdə tam formasını da qeyd etmək məsləhətdir. Bununla yanaşı, kontekstdən asılı olaraq eyni qısaltmanın bir neçə mənası ola bilər, buna görə də mətnin mənasını dəqiq başa düşmək üçün diqqətli olmaq lazımdır.
Qısaltmaların təkamülü dilin inkişafı ilə sıx bağlıdır. Yeni texnologiyaların və anlayışların yaranması ilə yeni qısaltmalar meydana çıxır və bəzən də köhnə qısaltmalar istifadədən düşür. Beləliklə, qısaltmalar dilin dinamik və dəyişkən təbiətini əks etdirir.