Qısqırtma — "Qısqırmaq" felindən törəmiş isimdir. Əsas mənası, qısa və kəskin səslə, adətən hirslə, qəzəblə və ya narahatlıqla söylənən qısa bir ifadə, bir söz və ya səsdir. Sadəcə səs olaraq deyil, həm də ifadə olaraq qəbul edilə bilər.
Qısqırtmanın mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, bir uşağın anasına qısqırtması ilə yetkin bir insanın qəzəblə qısqırtması arasında əhəmiyyətli fərq vardır. Birinci halda daha çox inciklik, ikinci halda isə daha çox hirs və ya qəzəb ifadə olunur. Həmçinin, qısqırtma həm müsbət, həm də mənfi konnotasiya daşıya bilər. Məsələn, sevinc anında edilən qısa bir ünlama da qısqırtma kimi qəbul edilə bilər.
Fonetik baxımdan, qısqırtma ümumiyyətlə qısa, səssiz və ya az səssiz hərflərdən ibarət olur və kəskin bir tələffüzə malikdir. Bu səsin tonu, yüksəkliyi və uzunluğu qısqırtmanın ifadə etdiyi duyğunu dəqiq müəyyənləşdirməyə kömək edir. Qısqırtma, sözün özündən daha çox ifadə etdiyi duyğu və əhval-ruhiyyə ilə xarakterizə olunur.
Dilçilik baxımından, qısqırtma interjeksiya və ya onomatopeya ilə əlaqələndirilə bilər. Onomatopeya təbiətdəki səslərin təqlididir (məsələn, "cır cır", "vızıldamaq"), interjeksiya isə duyğuların ifadəsidir (məsələn, "ah!", "oh!", "uf!"). Qısqırtma bu iki kateqoriyanın xüsusiyyətlərini özündə birləşdirir.
Nəticə etibarilə, qısqırtma sadəcə bir söz deyil, kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar və duyğular ifadə edən çoxşaxəli bir dil vahididir. Onun araşdırılması dilin incəliklərini anlamaq üçün mühümdür.