Qısnama: "Qısnamaq" felindən törəmiş isimdir. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "qısnamaq" felinin məsdər formasından törəmə kimi göstərilsə də, qısnama anlayışı daha geniş və çoxcəhətlidir.
Əsas mənası, bir şeyin qısalması, xülasə edilməsi, yığcamlaşdırılması prosesidir. Məsələn, bir mətnin qısnaması, uzun bir hekayənin qısaca nəql edilməsi və ya bir sənədin əsas fikirlərinin özündə cəmlənməsi qısnama prosesinə misal ola bilər. Bu mənada qısnama, əsas məlumatın saxlanılması ilə yanaşı, artıq detalların atılmasını nəzərdə tutur.
Ancaq qısnama yalnız mətnlərlə məhdudlaşmır. Daha geniş mənada, hər hansı bir şeyin ölçüsünün, miqdarının və ya müddətinin azalması da qısnama kimi qəbul edilə bilər. Məsələn, bir yolun qısnaması (qısaldılması), bir işin qısnama ilə həll edilməsi, hətta bir insanın həyatının qısnaması (qısaldılması) kimi ifadələr də bu anlayışın çərçivəsinə daxildir. Bu baxımdan, qısnama həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər.
Qısnamanın müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənaları ola bilər. Məsələn, tibbdə qısnama, xəstəliyin simptomlarının və ya müalicə müddətinin qısaldılması mənasında istifadə oluna bilər. Texnologiyada isə bir proqramın və ya sistemin funksiyalarının qısaldılması və ya sadələşdirilməsi kimi başa düşülə bilər.
Beləliklə, "qısnama" sözünün sadəcə bir felin törəməsi kimi qəbul edilməməsi, onun çoxşaxəli mənalarını və müxtəlif kontekstlərdə istifadə imkanlarını nəzərə almaq lazımdır. Bu sözün dərinliyində, qısaltma, ixtisar, yığcamlaşdırma, azaltma və hətta bəzən, məhdudlaşdırma kimi bir sıra mənalar gizlənir.