Qıyğaclamaq – fel. Bir şeyi, adətən nazik və çevik materialı (kağız, parça, ipək və s.) qıyğac adlanan alətlə bükərək, bəzən də kəsərək müəyyən formada şəkilləndirmək, işləmək deməkdir. Qıyğaclama prosesi, materialın qıyğac üzərində bükülməsi və ya sarılması ilə xarakterizə olunur. Bu zaman materialın özünəməxsus nümunələr, bəzək elementləri və ya müəyyən formas verilməsi mümkündür. Qədim dövrlərdən bəri toxuculuq, kağızçılıq və digər sənətkarlıq sahələrində geniş istifadə olunmuşdur.
Qıyğaclamaq həmçinin müəyyən bir məqsədə xidmət edən əməliyyatı ifadə edə bilər. Misal üçün, verilən mətnədə qeyd edildiyi kimi, çarqatı qıyğaclayıb başına atmaq, çarqatı qıyğac vasitəsilə büküb, baş ətrafına sarımaq deməkdir. Bu əməliyyat çarqatın daha rahat daşınması və ya müəyyən bir forma alması üçün yerinə yetirilə bilər.
Qıyğaclama sözünün etimologiyasına nəzər salsaq, "qıyğac" sözünün özünün də müxtəlif mənaları olduğunu görərik. Əsasən, "qıyğac" bükülmək, əyilmək mənasını daşıyır və bu sözün kökü qədim türk dillərindəndir. Beləliklə, "qıyğaclamaq" sözü də bu kökdən törəyərək, "qıyğac ilə bükülmək, qıyğac ilə forma verilmək" mənasını daşıyır. Qıyğacın özünün növü və materialı da qıyğaclama prosesini təyin edir. Misal üçün, nazik metal qıyğac ilə işləmə qalın taxta qıyğac ilə işləmədən fərqlənəcəkdir.
Ümumiyyətlə, "qıyğaclamaq" sözü sadə görünsə də, mənası bir çox nuansları özündə əks etdirən maraqlı bir söz olaraq qalır. Onun istifadə sahəsi yalnız kağız və parça ilə məhdudlaşmır; müxtəlif materiallarla işləyərkən də bu söz müvafiq şəkildə istifadə oluna bilər.