Qıyıq – Azərbaycan dilində əsasən toxuculuq və tikişçilik sahəsində işlədilən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "torba, çuval və s. tikməyə məxsus iri iynə; çuvalduz" kimi təriflənsə də, qıyıq daha çox məna çalarına malikdir.
Qıyıq, adi iynələrdən ölçüsü və funksiyası ilə fərqlənir. Onun iri gövdəsi və geniş qulağı, xüsusilə də qalın və möhkəm materiallar – kətan, kəniz, çuval parçaları kimi - tikanmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Sadəcə bir "iri iynə" olmaqdan əlavə, qıyıq özünün qalın və möhkəm tikmə işi üçün ideal bir vasitə olduğunu sübut edir. Bu səbəbdən də əl işləri ilə məşğul olanlar üçün əvəzolunmaz bir alətdir.
Qıyıq sözünün "çuvalduz" sinonimi kimi işlənməsi, onun əsasən çuval və torba tikişində istifadə olunduğunu göstərir. Lakin bu, onun istifadə sahəsinin məhdudluğunu ifadə etmir. Hər hansı qalın parça və ya materialla işləyərkən, adi iynənin öhdəsindən gələ bilməyəcəyi hallarda qıyıqdan istifadə edilə bilər. Belə ki, əl işi ilə məşğul olan ustalar, xalça toxucuları və ya digər sənətkarlar da qıyıqdan müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edirlər.
Tarixi kontekstdə baxdıqda, qıyıq sözünün kökü və əsl mənası, daha dərin bir mədəniyyət tarixçəsinə işarə edə bilər. Misal üçün, köhnə dövrlərdə ev əşyalarının və geyimlərin istehsalında əhəmiyyətli rol oynamış bu alət, həyat tərzinin və sənətkarlığın bir göstəricisi kimi də qiymətləndirilə bilər. Beləliklə, qıyıq sadəcə bir alət deyil, həm də zəhmətsevərlik, ustalıq və sənətkarlıq ənənəsinin bir təcəssümüdür.