Qocalmaq (f.): Bu söz, insan həyatının təbii bir mərhələsinə, yəni qocalıq dövrünə keçid prosesini ifadə edir. Sadəcə "qoca olmaq" deyil, zamanın təsiri altında baş verən fiziki, psixi və sosial dəyişikliklərin kompleks bir yığınıdır. Bədənin təbii köhnəlməsi, funksiyalarının zəifləməsi, görünüşdəki dəyişikliklər, həmçinin həyat təcrübəsinin artması, perspektivlərin dəyişməsi və yaşa bağlı müdrikliyin əldə edilməsi qocalmanın tərkib hissələridir.
Qocalma prosesi fərdi olaraq dəyişir və genetik amillər, həyat tərzi, ətraf mühit və sosial şərait kimi bir çox faktorlardan təsirlənir. Bəzi insanlar qocalmanı qürur və rahatlıqla qarşılayarkən, bəziləri üçün bu proses çətin və kədərli ola bilər. Qocalma ilə bağlı qorxular və narahatlıqlar geniş yayılmışdır, lakin bu prosesin təbii bir hissəsi olduğunu qəbul etmək və yaşılmanın müsbət tərəflərinə diqqət yetirmək vacibdir.
Ədəbiyyatda qocalma tez-tez metaforik olaraq istifadə olunur. "Tez qocalmaq" ifadəsi, insanın yaşadığı ağır hadisələr, xəstəliklər və ya streslər nəticəsində həm fiziki, həm də emosional olaraq yaşından əvvəl köhnəlməsini ifadə edir. Müstəqil bir hadisə kimi deyil, bir proses kimi qəbul edilən qocalma, şairlərin, yazıçıların və sənətkarların əsərlərində həmişə öz əksini tapmış, həyatın dəyişkənliyini və əbədiliyini təmsil etmişdir. Misal olaraq, "Cavanlar gəldi dünyaya, qocaldım, heyf, pir oldum" misrası, zamanın amansız axarını və insan ömrünün qısalığını gözəl ifadə edir.
Qocalmaq yalnız bioloji bir proses deyil, həm də sosial bir fenomendir. Cəmiyyət qocalarla necə davranır, onlara hansı imkanları təqdim edir, onların sosial inteqrasiyasına necə dəstək olur - bunlar qocalmanın keyfiyyətini müəyyən edən mühüm amillərdir. Sağlam və firavan qocalmanın təmin edilməsi, müasir cəmiyyətin əsas vəzifələrindən biridir.