Qoxuma (Qoxumaq fellindən törəmə isim): Əsas mənası, bir şeyin qoxusunun duyulması, qoxunun yayılması deməkdir. Lakin bu sadə tərif, sözün ifadə edə biləcəyi incəlikləri tam əhatə etmir. Qoxuma, sadəcə bir qoxunun varlığını bildirməkdən daha çox, həmin qoxunun keyfiyyətinə, şiddətinə, hətta duyğu və xatirələrə bağlanmasına işarə edir.
Məsələn, "gülün qoxuması" deyəndə, sadəcə bir qoxunun varlığını deyil, o qoxunun xoş, ətirli, bəlkə də incə və ya əksinə, güclü və əhatəli olduğunu ifadə edirik. "Yanğın qoxuması" deyəndə isə qorxu, təlaş və təhlükə hissləri də qoxuma ilə birlikdə yaranır. Beləliklə, qoxuma sözü, qoxunun fiziki varlığı ilə yanaşı, onun insanlarda yaratdığı emosional və psixoloji təsiri də əhatə edir.
Qoxumanın mahiyyəti, qoxunun mənbəyindən asılı olaraq dəyişir. Təbiətin təmiz, sərin qoxuması ilə, qapalı, havasız bir otağın ağır, boğucu qoxuması arasında böyük fərq var. Hətta eyni mənbədən gələn qoxu, vaxt, məkan və şəraitdən asılı olaraq fərqli qoxumalar yarada bilər. Məsələn, səhər çay bağının təravətli qoxuması ilə, axşam gün batımı vaxtı çay bağının sakit, əsrarəngiz qoxuması bir-birindən fərqlənir.
Nəticə olaraq, "qoxuma" sözü sadəcə bir leksik vahid deyil, həm də ətraf aləmin, hisslərin və xatirələrin qarışdığı, zəngin bir semantik məkana malik bir termindir. Onun mənası, kontekstdən və istifadə olunduğu situasiyadan asılı olaraq dəyişə bilir və genişlənir.