izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qoşa sözü Azərbaycan dilində "cüt", "iki dənə", "bir cüt" mənasında işlənən bir sifətdir. Bu, əsasən say etibarilə ikiliyi, cütlüyü bildirən bir tərifdir. Məsələn, "qoşa qala qapısı" deyərkən iki qapıdan ibarət bir qapı sistemini, "qoşa buynuz" deyərkən heyvanın başında yanyana yerləşən iki buynuzu, "qoşa tir" deyərkən bir-birinə paralel və ya yaxın məsafədə yerləşən iki tiri nəzərdə tuturuq. Bu mənada "qoşa" sözü sadəcə sayı bildirməklə yanaşı, həm də bu iki elementin bir-biri ilə əlaqəsini, bir sistem təşkil etməsini də vurğulayır.

Lüğətlərdə daha az rast gəlinən, lakin "qoşa" sözünün daha geniş mənası onun "yanyana duran" mənasını əhatə edir. Bu mənada "qoşa" sözü yalnız sayı deyil, həm də obyektlərin məkan münasibətini ifadə edir. Məsələn, verilən nümunədə ("Hətəm qoşa qarağacın dibinə düşən kölgəyə baxırdı") qoşa qarağaclar yanyana dayanmış iki ağacı bildirir. Burada "qoşa" sözü onların bir-birinə yaxınlığını, birlikdə olmalarını və beləcə meydana gələn ümumi təsiri daha aydın şəkildə ifadə edir. Yəni, "iki qarağac" deyil, "qoşa qarağac" ifadəsi ağacların bir-birinə yaxınlığını və onların meydana gətirdikləri ümumi təsiri daha yaxşı çatdırır.

Ümumiyyətlə, "qoşa" sözü sadə bir say ifadəsindən daha çox məna daşıyır. O, obyektlərin cütlüyünü, yaxınlığını, birlikdəliyini və bütöv bir sistem təşkil etmələrini ifadə edərək, dilə daha poetik və təsviri bir xüsusiyyət qatır. Bu mənada "qoşa" sözü yalnız riyazi bir anlayışdan kənara çıxaraq, ədəbiyyatda, xalq yaradıcılığında və gündəlik danışıqda daha geniş tətbiq olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz