Qum – Yer səthində geniş yayılmış, əsasən kvars minerallarından ibarət, narın dənəli çöküntü süxurdur. Bu dənələr, adətən, 0,063 millimetr ilə 2 millimetr arasında diametrə malik olub, daşların və digər süxurların hava şəraitinin təsiri altında aşınması və parçalanması nəticəsində əmələ gəlir. Qumun tərkibi əmələ gəldiyi ərazinin geoloji quruluşundan asılı olaraq dəyişə bilər; bəzən feldşpat, mika və digər minerallar da qumun tərkibinə daxil olur.
Dəniz qumu, çay qumu, səhra qumu kimi müxtəlif növləri mövcuddur. Dəniz qumu, adətən, daha yuvarlaq və hamar dənələrə malikdir, çünki uzun müddət suyun təsiri altında aşınmışdır. Çay qumu isə daha kəskin bucaqlı dənələrə malik ola bilər. Səhra qumu isə küləyin təsiri ilə formalaşır və adətən, çox narın və yüngül olur. Qumun rəngi də tərkibindən asılı olaraq dəyişə bilər: ağ, sarı, qırmızı, qara və s.
Qumun insan həyatında geniş tətbiqi vardır. Tikinti materiallarında (beton, mərmər, şüşə istehsalında), şüşə istehsalında, ağartı istehsalında, filtr kimi, həmçinin yol tikintisində və metallurgiyada istifadə olunur. Bundan başqa, qum uşaqların oyunlarında, həmçinin bədii əsərlərin yaradılmasında istifadə olunan maraqlı və çox yönlü bir təbii materialdır. Səki çay qumunun palçıqsız və təmiz olması onun yaxşı süzülmə qabiliyyətinə və mineral tərkibinə işarədir. Bu da onun bəzi konkret tətbiqlər üçün daha uyğun olduğunu göstərir.
Qum, həm də müxtəlif ekoloji sistemlərin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Sahil xətlərinin, qumlu çöllərin və digər ərazilərin əmələ gəlməsi onun mövcudluğu ilə sıx bağlıdır. Qum təpələri, qum fırtınaları və qumlu sahillər təbiətin möhtəşəm və heyrətamiz mənzərələrindən biridir.