Lirika [yun. lyrikos – liranın müşayiəti ilə oxunan]: Ədəbiyyatın ən köhnə və ən təsirli janrlarından biri olan lirika, şairin öz subyektiv duyğularını, təəssüratlarını, düşüncələrini və həyəcanlarını səlis, ifadəli və obrazlı şeir dili ilə ifadə etməsinə əsaslanır. Liranın müşayiəti ilə oxunan şeirlərə verilən ad olaraq yaranan bu termin, şairin daxili aləminin açıq pəncərəsi olmaqla, oxucu ilə emosional bir əlaqə yaradır. Qədim Yunanıstanda liranın müşayiəti ilə ifa olunan mahnı və şeirlər bu janrın əsasını təşkil edirdi.
Lirika, epik və dramatik janrlardan fərqli olaraq, hekayə xətti və ya hadisələrin inkişafını əsas götürmür. Mərkəzdə hadisələr yox, şairin özünün daxili dünyası, duyğuları və təəssüratları dayanır. Bu duyğular sevinc, kədər, həsrət, məhəbbət, vətənə məhəbbət, təbiətə heyranlıq, sosial ədalətsizlik, insanın varlığının mənası kimi müxtəlif mövzuları əhatə edə bilər. Lirik əsərlərdə şairin fərdi təcrübəsi ümumiləşdirilərək oxucunun daxili aləminə yol tapır və onun öz hisslərini, xatirələrini və düşüncələrini canlandırır.
Lirikanın çeşidli formaları mövcuddur: qəzəl, sonet, rübai, məsnəvi (lirik məsnəvi), ode, elegiya, mədhiyyə və sair. Hər bir forma özünəməxsus metrik quruluş, qafiyə və ritm sisteminə malikdir. Lakin bütün bu formaların ümumi bir xüsusiyyəti var: şairin öz daxili dünyasını ifadə etmək istəyi.
Lirika əsrlər boyu inkişaf edərək zamanın ruhunu özündə əks etdirib. Müxtəlif mədəniyyətlərdə və dillərdə lirik əsərlər insan duyğularının və düşüncələrinin ən gözəl ifadəsi olaraq ədəbiyyatın zəngin xəzinəsini zənginləşdirməkdə davam edir. Lirika sadəcə şeir deyil, həm də insan ruhunun sözlə ifadə olunan əbədi axtarışıdır.