Məcburiyyət (ər. مَجْبُورِيَّة - məcburiyyə) sözü ərəb mənşəli olub, məcburluq, məcbur olma, zorlama və ya güc tətbiq edilməsi hallarını ifadə edir. Sadəcə olaraq bir işin görülməsinin qaçılmazlığı, başqa seçim imkanının olmaması və ya insanın öz iradəsi xaricində bir hərəkət etməsi mənasını daşıyır.
Məcburiyyət, həm hüquqi, həm də sosial kontekstlərdə geniş istifadə olunan bir termindir. Hüquqi mənada məcburiyyət, qanunlar və ya məhkəmə qərarları ilə müəyyən edilmiş və yerinə yetirilməsi zəruri olan vəzifələri bildirir. Məsələn, vergi ödəmək, qanunlara tabe olmaq və ya müəyyən qaydaları yerinə yetirmək məcburiyyət xarakterlidir.
Sosial kontekstdə isə məcburiyyət, sosial təzyiq, ictimai normalar və ya digər şəxslərin təsiri nəticəsində bir insanın istəmədiyi bir işi etməsi vəziyyətini ifadə edir. Mətndə verilən nümunədə olduğu kimi, qızın evlənmək üçün bəyin razılığını almaq məcburiyyətində olması sosial bir məcburiyyətdir. Bu, həmən dövrün sosial normalarının və adət-ənənələrinin təsiridir. Məcburiyyət, həm də maddi ehtiyaclar, iqtisadi vəziyyət kimi amillərdən irəli gələn bir vəziyyət ola bilər.
Məcburiyyətin dərəcəsi də müxtəlif ola bilər. Bəzi hallarda məcburiyyət fiziki zorakılıq və ya təhdid ilə müşayiət oluna bilər, digər hallarda isə daha yumşaq sosial təzyiq formasında ola bilər. Hər halda məcburiyyət, insanın öz azad iradəsinin məhdudlaşdırılmasını və istəmədiyi bir hərəkəti etməsini nəzərdə tutur. Bu səbəbdən də məcburiyyət, ədalət və insan hüquqları baxımından həmişə mübahisəli bir mövzu olmuşdur.