Məmaniət (ər. mümaniət-dən) sözü Azərbaycan dilində "maneçilik", "əngəl", "maneə" mənalarında işlənir. Lüğətlərdə verilən bu təriflər sözün əsas mənasını əks etdirir, lakin daha geniş və dəqiq bir izah vermək mümkündür.
Məmaniət, bir hərəkətə, prosesə, məqsədə çatmaya yönəlmiş hər hansı bir əngəl, maneə və ya çətinlik deməkdir. Bu maneə fiziki, sosial, psixoloji və ya qanuni xarakter daşıya bilər. Məsələn, yolun tıxanıqlığı fiziki bir məmaniət, qanunvericiliyin məhdudiyyətləri qanuni bir məmaniət, kimsənin səylərini əngəlləyən özünə inamsızlığı isə psixoloji bir məmaniət təşkil edir.
Sözün ərəb dilindən gəldiyini nəzərə alaraq, onun kökünə (منع - mən') nəzər salsaq, "qadağan etmək", "mane olmaq", "qabağını almaq" kimi mənalar aşkar görünür. Bu kökdən törəmiş sözlər, məmaniətin müxtəlif aspektlərini əks etdirir. Belə ki, məmaniət sadəcə bir maneə deyil, həm də həmin maneənin yaradılması, tətbiq edilməsi və ya mövcudluğu ilə bağlıdır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Təhsilin inkişafında ən böyük məmaniət maddi çətinliklərdir.
- Layihənin reallaşmasına bir çox məmaniətlər yarandı.
- Onun hədəfinə çatmasının qarşısında ciddi bir məmaniət dururdu.
- Bütün məmaniətlərə baxmayaraq, o, öz məqsədinə çatdı.
- Söz azadlığına qoyulan məhdudiyyətlər ifadə azadlığının əsas məmaniətidir.
Göründüyü kimi, "məmaniət" sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənir və hər dəfə də özünəməxsus çalarlar əldə edir. Bu da onun zəngin leksik imkanlarını göstərir.