Nəccarlıq (köhn. ər. نجارlık - nəccarlıq) sözü, əsasən köhnəlmiş olsa da, Azərbaycan dilində dülgərlik və xarratlıq sənətlərini əhatə edən daha geniş bir məfhumu ifadə edir. Müasir dilin tələblərinə uyğun olaraq, "nəccarlıq" termininin mənasını daha dəqiq və geniş şəkildə izah etmək mümkündür. Əslində "nəccar" sözü ərəb mənşəli olub, "ağacla işləyən, ağacdan əşya düzəldən sənətkar" mənasını verir. Beləliklə, nəccarlıq, müxtəlif ağac növlərindən müxtəlif üsullarla istifadə edərək, əşyaların, konstruksiyaların və ya bəzək əşyalarının hazırlanması ilə məşğul olan sənət və ya peşəni təmsil edir.
Nəccarlıq, sadəcə dülgərlik və xarratlıqla məhdudlaşmır. O, daha geniş bir kontekstdə, ağac emalı ilə bağlı bütün fəaliyyətləri özündə birləşdirir. Buraya dülgərlik (evlərin, mebellərin, digər taxta konstruksiyaların hazırlanması), xarratlıq (dönər dəzgahında ağac emalı ilə bəzək əşyaları, əl alətləri və s. hazırlanması), oymaçılıq (ağac üzərində müxtəlif naxışların və təsvirlərin oyulması), təmir-bərpa işləri (köhnə mebellərin, taxta əşyaların təmiri və bərpası) və digər ağac emalı üsulları daxildir. Hətta müasir texnologiyalardan istifadə edən ağac emalı prosesləri də nəccarlıq çərçivəsində dəyərləndirilə bilər.
Cümlədə nümunələr:
- Babam əsl nəccar idi, gözəl mebellər düzəldirdi.
- Qədim zamanlarda nəccarlıq sənəti yüksək qiymətləndirilirdi.
- Müasir nəccarlıqda yeni texnologiyalar geniş tətbiq olunur.
- O, həm dülgərlik, həm də xarratlıq işləri görən bacarıqlı bir nəccardı.
- Nəccarlıq sənətinin inkişafı üçün yeni kurslar təşkil olunmalıdır.
Beləliklə, "nəccarlıq" sözü daha çox tarixi kontekstə malik olsa da, müasir dilin kontekstində ağac emalı ilə məşğul olan bütün sənət və peşələri əhatə edən geniş bir termin kimi qəbul edilə bilər.