izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nəfəsvermə (ekshalasiya) termini insan və heyvan orqanizmində ciyərlərdən xaricə havanın passiv və ya aktiv şəkildə çıxarılması prosesini ifadə edir. Sadəcə "havanın buraxılması" ifadəsindən fərqli olaraq, nəfəsvermə bir neçə fizioloji prosesin qarşılıqlı əlaqəsi nəticəsində baş verir və yalnız ciyərlərin mexaniki funksiyası ilə məhdudlaşmır.

Nəfəsvermə prosesi əsasən diafraqmanın yuxarıya doğru hərəkəti və qabırğa əzələlərinin relaksasiyası (rahatlaması) ilə baş verir. Bu hərəkətlər nəticəsində döş boşluğunun həcmi azalır və ciyərlərdəki təzyiq artır. Bu təzyiq fərqi havanın ciyərlərdən xaricə doğru axmasına səbəb olur. Proses passiv nəfəsvermə adlanır, çünki əlavə əzələ səyləri tələb etmir. Lakin, intensiv fiziki fəaliyyət zamanı və ya müəyyən xəstəliklərdə aktiv nəfəsvermə baş verir. Bu zaman qarın əzələləri və digər köməkçi nəfəs alma əzələləri işə qoşulur ki, bu da nəfəsvermənin daha effektiv və sürətli olmasını təmin edir.

Nəfəsvermənin tərkibindəki qazlar da vacibdir. Normal halda bu qazlar əsasən karbon dioksid (CO2) və su buxarıdır. Bu qazların miqdarı bir çox amillərdən, o cümlədən fiziki fəaliyyətdən, səhhətdən və ətraf mühitin şəraitindən asılıdır. Nəfəsvermə prosesinin pozulması müxtəlif tənəffüs xəstəliklərinin əlaməti ola bilər və tibbi müdaxilə tələb edir.

Dilçilik baxımından, "nəfəsvermə" sözünün kökü "nəfəs" sözündəndir. "-vermə" əlavəsi isə "çıxarma", "buraxma" mənasını verir. Sözün sinonimləri "ekshalasiya" (tibbi termin), "hava buraxma" və "tənəffüsün çıxarış fazası" ola bilər. Məsələn, cümlələrdə belə işlənə bilər: "İntensiv idmandan sonra dərin nəfəsvermə etdi.", "Nəfəsvermə prosesi ağciyərlərin sağlamlığı üçün çox vacibdir.", "Həkim xəstənin çətin nəfəsverməsindən narahat idi."

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz