izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nəva sözü fars dilindən keçmiş bir sözdür və əsasən musiqi ilə bağlı mənalar daşıyır. Lüğətlərdə sadəcə "avaz, ahəng, musiqi səsi" kimi tərif edilməsi, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Əslində, "nəva" sadəcə musiqi səsini deyil, həm də o səsdən doğan duyğu və təəssüratı, musiqinin ruha təsirini ifadə edir.

Daha dəqiq desək, "nəva" həm musiqi alətinin çıxardığı xüsusi bir səs ahəngini, həm də bir çox musiqi alətinin birlikdə yaratdığı ümumi ahəngi, musiqinin bütövlüyünü ifadə edə bilər. Bu mənada, "nəva" musiqinin melodik, ritmik və ümumi emosional təsirini qavramağı əhatə edir. Səsin gözəlliyi, incəliyi, əzəməti, hətta hüznlü və ya kədərli ifadəsi "nəva"nın tərkib hissəsidir.

Misal olaraq, S.Ə. Şirvaninin şeirindəki "Qoy nəva ney tək edim ta nəfəsim var mənim" misrasında "nəva" ney alətinin yaratdığı xüsusi səsi və o səsdən doğan duyğunu ifadə edir. Yalnız səsin özü yox, həm də onun təsir gücü, ruha hopması nəzərdə tutulur. "Heyfa ki, çıxmadı tarın sədası; Ucalmadı kamançanın..." misrasında isə "nəva"nın olmaması, musiqinin eksikliyi, ahəngin pozulması mənasında işlənir. Burada "səda"nın, "kamançanın" spesifik səslərini deyil, ümumi musiqi ahənginin olmaması vurğulanır.

Beləliklə, "nəva" sözünün mənası sadəcə "musiqi səsi" ilə məhdudlaşdırılmamalı, musiqinin bütövlüyünü, onun ruha təsirini, səsin keyfiyyətini, emosional yükünü əks etdirən daha geniş və çoxcəhətli bir anlayış kimi qəbul edilməlidir. Sözün istifadə sahəsi əsasən poetik və bədii üslublarla məhdudlaşsa da, geniş mənada, hər hansı gözəl və xoş səsin ahəngini də ifadə edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz