Nəvaziş (fars. نوازش) - Azərbaycan dilində geniş işlənən bir söz olub, əsasən müsbət, xoş münasibətləri, qayğıkeşliyi və hörməti ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "oxşama, əzizləmə, mehribanlıq etmə, riqqət göstərmə; mehribanlıq, riqqət" kimi təriflənsə də, mənası daha çoxqatlı və kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir.
Nəvaziş, sadəcə sözlə ifadə olunan mehribanlıqdan daha geniş bir məfhumu əhatə edir. Bu, fiziki təmas (oxşama, qucaqlama, əl vurma) ilə yanaşı, sözlə, hərəkətlə, davranışla və ya hətta bir baxışla da ifadə oluna bilər. Məsələn, bir valideyn övladına göstərdiyi qayğı, diqqət və həlimlik nəvaziş sayıla bilər. Yaşlı bir insana göstərilən hörmət, xəstəyə verilən qayğı, köməksizə əl uzadılma da nəvazişin təzahürləridir. Bu, həmçinin hər hansı bir istəyin yerinə yetirilməsi, bir xahişin qəbul edilməsi və ya bir məsələnin həllində köməklik göstərilməsi kimi əməlləri də əhatə edə bilər.
Nəvazişin əsasını sevgi, hörmət, rəhmət və qayğı kimi duyğular təşkil edir. Lakin nəvaziş hər zaman qarşılıqlı olmaya da bilər. Bir tərəfin nəvaziş göstərməsi digər tərəfin bunu qarşılıq verməsinə səbəb ola bilər, ancaq bu mütləq deyil. Məsələn, bir hökmdar xalqına göstərdiyi nəvaziş, xalqın ona olan sədaqətini ifadə etməsinə səbəb olsa da, bu, qarşılıqlı bir əlaqə kimi deyil, daha çox hökmdarın gücünü nümayiş etdirən bir hərəkət kimi qəbul edilə bilər.
Cümlə içərisində nəvaziş sözünün işlənməsi kontekstdən asılı olaraq dəyişir:
- "Ana övladına sonsuz nəvaziş göstərirdi." (Burada nəvaziş qayğı, sevgi və diqqəti ifadə edir.)
- "Qonaqlara göstərilən nəvaziş hər kəsi heyran etdi." (Burada nəvaziş qonaqpərvərliyi, hörməti və mehribanlığı bildirir.)
- "Sənin nəvazişinə görə çox minnətdaram." (Burada nəvaziş kömək, yaxşılıq və himayəni ifadə edir.)
- "Hökmdar xalqına bəzi nəvazişlər göstərdi." (Burada nəvaziş, xalqa verilən bəzi güzəştləri, imtiyazları və ya yardımları ifadə edir.)
Beləliklə, nəvaziş sözü sadəcə "mehribanlıq" mənasından daha geniş bir məfhumu əhatə edir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda işlənə bilər.