izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nırx termini, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "ən zəruri ehtiyacları təmin edən mallara hökumət orqanları tərəfindən qoyulan qiymət" kimi izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir tərif vermək mümkündür. Əslində nırx, əsasən dövlət tərəfindən müəyyən edilən, strateji əhəmiyyətli və əhalinin həyati ehtiyaclarını qarşılayan malların və xidmətlərin məcburi minimum qiymətidir. Bu qiymət, bazar mexanizmlərindən kənarda, dövlətin müdaxiləsi ilə təyin olunur və inflyasiyanın qarşısının alınması, əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi və ya iqtisadi sabitliyin təmin edilməsi kimi məqsədlərə xidmət edir.

Nırxın tətbiqi, iqtisadiyyatda müxtəlif amillərdən asılıdır. Məsələn, ərzaq məhsullarına, dərmanlara və ya enerji daşıyıcılarına nırx qoyulması, həmin məhsulların əhalinin əlçatanlığına təsir edən xarici amillərin (məsələn, beynəlxalq bazarlardakı qiymət dəyişiklikləri) təsirlərini yumşaltmaq üçün istifadə edilə bilər. Beləliklə, nırx yalnız bir qiymət deyil, eyni zamanda dövlətin iqtisadi siyasətinin və sosial məsuliyyətinin bir göstəricisidir.

"Nırx kəsmək" ifadəsi isə nırxın aşağı salınması mənasını verir. Bu, adətən dövlətin iqtisadi siyasətindəki dəyişikliklərlə əlaqədardır və ya inflyasiyanın aşağı səviyyədə saxlanması üçün bir tədbir kimi tətbiq oluna bilər. Lakin, nırxın kəskin şəkildə aşağı salınması, istehsalçıların maliyyə çətinliklərinə və istehsalın azalmasına səbəb ola bilər ki, bu da öz növbəsində əhalinin təminatına mənfi təsir göstərə bilər. Ona görə də, nırxın müəyyən edilməsi və dəyişdirilməsi çox diqqətlə və mütəxəssislərin dəqiq hesablamaları əsasında həyata keçirilməlidir.

Nırx sözünün etimologiyasına gəldikdə, onun kökü türk dillərindəki "nərq" (qiymət, bəha) sözünə gedib çıxır. Bu kökdən törəmiş sözlər müxtəlif türk dillərində fərqli mənalarda işlənmişdir. Azərbaycan dilində isə əsasən dövlət tərəfindən tənzimlənən qiymət mənasında işlənir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz